{"title":"Doğrudan Yabancı Yatırımlar, İhracat Ve İthalat İlişkisi: Türkiye İçin Nardl Yaklaşımı İle Örnek Bir Uygulama","authors":"Kudbeddin Şeker, A. Akpolat","doi":"10.18074/ckuiibfd.1097423","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), yerli yatırım için fon arzını artırarak ev sahibi ülkede sermaye oluşumunu teşvik etmek için önemli bir araçtır. Teorik olarak, DYY ile ithalat arasında olumlu veya olumsuz bir ilişki mevcut olabilir. Dolayısıyla DYY’nin ihracat ve ithalat üzerindeki etkilerinin incelenmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, DYY ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişki Türkiye için 1990-2020 dönemini kapsayan veriler kullanılarak Toda-Yamamoto (1995) Granger nedensellik testi ile tespit edilmiştir. Daha sonra doğrusal olmayan ARDL(NARDL) modeli çerçevesinde açıklayıcı değişkenlerin pozitif ve negatif şoklarının ayrıştırılması yoluyla bağımlı değişkene olan etkileri analiz edilmiştir. Toda-Yamamoto (1995) Granger nedensellik testi sonucunda ihracattan ve ithalattan DYY’e doğru tek yönlü Granger nedenselliğinin var olduğu tespit edilmiştir. NARDL modeli sonuçlarına göre ise ihracattaki azalışların doğrudan yabancı yatırımcıları azaltıcı etkisinin, ihracattaki artışların DYY’i artırıcı etkisinden daha yüksek olduğu görülmektedir. Benzer şekilde, ithalattaki azalışların DYY’i azaltıcı etkisinin, ithalattaki artışların DYY’i artırıcı etkisinden daha yüksek olduğu da tespit edilmiştir.","PeriodicalId":32792,"journal":{"name":"Cukurova Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi","volume":"6 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Cukurova Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1097423","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), yerli yatırım için fon arzını artırarak ev sahibi ülkede sermaye oluşumunu teşvik etmek için önemli bir araçtır. Teorik olarak, DYY ile ithalat arasında olumlu veya olumsuz bir ilişki mevcut olabilir. Dolayısıyla DYY’nin ihracat ve ithalat üzerindeki etkilerinin incelenmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, DYY ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişki Türkiye için 1990-2020 dönemini kapsayan veriler kullanılarak Toda-Yamamoto (1995) Granger nedensellik testi ile tespit edilmiştir. Daha sonra doğrusal olmayan ARDL(NARDL) modeli çerçevesinde açıklayıcı değişkenlerin pozitif ve negatif şoklarının ayrıştırılması yoluyla bağımlı değişkene olan etkileri analiz edilmiştir. Toda-Yamamoto (1995) Granger nedensellik testi sonucunda ihracattan ve ithalattan DYY’e doğru tek yönlü Granger nedenselliğinin var olduğu tespit edilmiştir. NARDL modeli sonuçlarına göre ise ihracattaki azalışların doğrudan yabancı yatırımcıları azaltıcı etkisinin, ihracattaki artışların DYY’i artırıcı etkisinden daha yüksek olduğu görülmektedir. Benzer şekilde, ithalattaki azalışların DYY’i azaltıcı etkisinin, ithalattaki artışların DYY’i artırıcı etkisinden daha yüksek olduğu da tespit edilmiştir.