IN­TEG­RA­TED USE OF WA­TER RE­SO­UR­CES OF THE BAR­GUS­HAD Rİ­VER

Abstract

Məqalədə Bərgüşad çayının su ehtiyatından ətraf ərazilərin suvarma suyu ilə təminatında istifadə olunması ilə bağlı aparılmış araşdırmaların nəticələri verilmişdir. Aparılmış hidroloji hesabatlar çayın məcrasında, Qubadlı şəhərindən yuxarıda, 540.0 m mütləq səviyyədə su anbarının tikilməsinin məqsədəuyğun olduğunu göstərir. Bu səviyyədə tikiləcək su anbarından götürüləcək su ilə Qubadlı, Zəngilan, Cəbrayıl və Füzuli rayonlarının ərazisində yerləşən, 60.0 min hektara qədər münbit torpaq sahələrini suvarma suyu ilə təmin etmək mümkün olacaqdır. Tərtib olunmuş hidravliki sxemə əsasən anbardan götürüləcək suyun, özüaxımlı sistem yaradılmaqla Füzuli rayonunun ərazisində yerləşən, Aşağı Köndələnçay su anbarına yönəldilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Suvarma sahələrində qış və və yay fəsillərində su tələbatında yaranan fərqləri nəzərə alaraq çayın su ehtiyatının, tikiləcək su kəmərinin trassası boyunca, ümumi həcmi 220.0 mln kub metrə qədər olan 5 ədəd tənzimləyici lokal su anbarlarında toplanması nəzərdə tutulmuşdur. Bu su anbarlarına qış aylarında toplanacaq su ehtiyatından istifadə etməklə, yay aylarında müstəqil şəkildə ətrafda yerləşən əkin sahələrinin suvarılması aparıla biləcəkdir. Hazırlanmış hidravliki sxemə əsasən təzyiqli su kəməri üzərində 5 yerdə, ümumi gücü 19.8 Mvt olan SES-nın yaradılması da nəzərdə tutulmuşdur. The ar­tic­le car­ri­ed out ex­ten­si­ve re­se­arch on the use of wa­ter re­so­ur­ces of the Bar­gus­hadc­hay Ri­ver for ir­ri­ga­ti­on of ad­ja­cent ter­ri­to­ri­es. The con­duc­ted hydro­lo­gi­cal stu­di­es show that it is ex­pe­di­ent to bu­ild the Bakh­ti­yarly re­ser­vo­ir, with a vo­lu­me of 50.0 mil­li­on cu­bic me­ters at an ab­so­lu­te mark of 540.0 m abo­ve the city of Gu­badly on the Bar­gus­hadc­hay Ri­ver. Wa­ter in­ta­ke from the re­ser­vo­ir un­der const­ruc­ti­on at this le­vel will pro­vi­de ir­ri­ga­ti­on wa­ter to 70-80 thou­sand hec­ta­res of fer­ti­le lands lo­ca­ted in Gu­bad­li, Zan­ge­lan, Jab­ra­yil and Fu­zu­li re­gi­ons. The de­ve­lo­ped hydrau­lic sche­me is de­sig­ned to di­rect wa­ter withd­rawn from the Bakh­ti­yar­li re­ser­vo­ir to the Lo­wer Kon­da­lanc­hay re­ser­vo­ir, lo­ca­ted in the Fu­zu­li re­gi­on, by crea­ting a gra­vity pres­su­re system. Ta­king in­to ac­co­unt the dif­fe­ren­ces in wa­ter con­sump­ti­on in win­ter and sum­mer pe­ri­ods at ir­ri­ga­ti­on si­tes, it is plan­ned to col­lect ri­ver wa­ter re­so­ur­ces in 5 lo­cal re­gu­la­ting re­ser­vo­irs with a to­tal vo­lu­me of up to 220.0 mil­li­on cu­bic me­ters. along the pi­pe­li­ne to be bu­ilt. Sur­ro­un­ding ag­ri­cul­tu­ral fi­elds can be in­de­pen­dently ir­ri­ga­ted du­ring the sum­mer months using wa­ter re­ser­ves that will ac­cu­mu­la­te in the­se re­ser­vo­irs du­ring the win­ter months. Ba­sed on the de­ve­lo­ped hydrau­lic sche­me, it is plan­ned to crea­te a hydroe­lect­ric po­wer sta­ti­on with a to­tal ca­pa­city of 19.8 MW in 5 pla­ces on the pens­tock.