Narodziny nabytego obywatelstwa

Abstract

Autor artykułu analizuje pojęcie „obywatelstwa” oraz ukazuje, jak zmieniała się sama jego definicja oraz zakres przedmiotowy. Termin „obywatelstwo” wszedł do leksykonu nauk społecznych jako słowo kluczowe określające zdolność powojennego kapitalizmu do zreformowania się poprzez zapewnienie choćby w minimalnym stopniu formalnej równości materialnej tym, których początkowo postrzegano jako osoby przegrane: robotnikom lub „proletariatowi”. Obywatelstwo kojarzyło się z prawami i równością i jednocześnie stało w opozycji do kapitalizmu, który wytwarza bogactwo i nierówności. Termin ten został następnie uogólniony, wychodząc poza swoje pierwotne znaczenie jako kontrkoncepcja wobec społeczeństwa klasowego, i przeniesiony na inne rodzaje ruchów dążących do równości. W ten sposób obywatelstwo stało się metaforą i platformą do wewnątrzspołecznego wysuwania roszczeń przez wykluczone grupy. Autor śledzi rozwój koncepcji obywatelstwa w całkowicie nowym kontekście migracji międzynarodowych, reflektując nad nim jako nad „prawem” do czegoś, na co trzeba „zapracować”.