{"title":"Platon i Arystoteles. Relacja mistrz – uczeń we wczesnej Akademii","authors":"Przemysław Zbigniew Paczkowski","doi":"10.12775/spi.2021.3.001","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Celem artykułu jest analiza relacji mistrz – uczeń na przykładzie stosunku, jaki łączył Platona, założyciela Akademii, z Arystotelesem, jej najwybitniejszym wychowankiem. Stagirytę postrzega się zazwyczaj jako odstępcę od platonizmu. Jest to uzasadnione tylko wtedy, kiedy relację mistrz – uczeń postrzega się w paradygmacie szkolnym. Na podstawie analizy zachowanych świadectw oraz dyskusji, jaka toczy się wśród współczesnych badaczy na temat wczesnej Akademii, wysuwam w artykule twierdzenie, że Platon stworzył nowy model współpracy z uczniami, który określiłem jako „naukowy”. Charakteryzują go: brak ortodoksyjnej doktryny we wczesnej Akademii, otwarte dyskusje mistrza z uczniami nad założeniami i aporiami nauki o Ideach, absolutna swoboda akademików w prowadzeniu samodzielnych badań, ich intelektualna niezależność, prowadząca nawet do odrzucenia nauk mistrza. W wypadku Arystotelesa poskutkowało to nie tylko sformułowaniem oryginalnych koncepcji w ramach fizyki, metafizyki, polityki i etyki, ale także innym modelem pracy naukowej i praktyki pedagogicznej, jakie zastosował w swojej własnej szkole. Mimo to wysuwam wniosek, że Stagirytę należy określać jako prawdziwego platonika – wiernego ucznia i najwybitniejszego kontynuatora nauk mistrza. Arystoteles pozostał bowiem wierny najistotniejszemu przesłaniu Platona: że filozoficzny model życia – bios theoretikos – stanowi powołanie człowieka.","PeriodicalId":52880,"journal":{"name":"Studia Paedagogica Ignatiana","volume":"28 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-11-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Studia Paedagogica Ignatiana","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12775/spi.2021.3.001","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Celem artykułu jest analiza relacji mistrz – uczeń na przykładzie stosunku, jaki łączył Platona, założyciela Akademii, z Arystotelesem, jej najwybitniejszym wychowankiem. Stagirytę postrzega się zazwyczaj jako odstępcę od platonizmu. Jest to uzasadnione tylko wtedy, kiedy relację mistrz – uczeń postrzega się w paradygmacie szkolnym. Na podstawie analizy zachowanych świadectw oraz dyskusji, jaka toczy się wśród współczesnych badaczy na temat wczesnej Akademii, wysuwam w artykule twierdzenie, że Platon stworzył nowy model współpracy z uczniami, który określiłem jako „naukowy”. Charakteryzują go: brak ortodoksyjnej doktryny we wczesnej Akademii, otwarte dyskusje mistrza z uczniami nad założeniami i aporiami nauki o Ideach, absolutna swoboda akademików w prowadzeniu samodzielnych badań, ich intelektualna niezależność, prowadząca nawet do odrzucenia nauk mistrza. W wypadku Arystotelesa poskutkowało to nie tylko sformułowaniem oryginalnych koncepcji w ramach fizyki, metafizyki, polityki i etyki, ale także innym modelem pracy naukowej i praktyki pedagogicznej, jakie zastosował w swojej własnej szkole. Mimo to wysuwam wniosek, że Stagirytę należy określać jako prawdziwego platonika – wiernego ucznia i najwybitniejszego kontynuatora nauk mistrza. Arystoteles pozostał bowiem wierny najistotniejszemu przesłaniu Platona: że filozoficzny model życia – bios theoretikos – stanowi powołanie człowieka.