Covid-19 Aşılarına İlişkin Komplo İnancının Aşı Tutumuna Etkisi: Sakarya Örneği

Abstract

Çalışmada bireylerin aşı komplo inançlarının aşılara yönelik tutumları üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve katılımcıların demografik özelliklerinin değişkenlerle arasındaki farklılığın ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Aşıya Komplo İnancı Ölçeği ve Aşıya Yönelik Tutumlar Ölçeği’nden oluşan çevrim içi anket formu kullanılmıştır. Veri analizinde; tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelasyon analizi, regresyon analizi ve fark analizleri kullanılmıştır. Aşı komplo inancının olumlu aşı tutumu üzerinde negatif, olumsuz aşı tutumu üzerinde ise pozitif etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bireylerin cinsiyetleri ile olumlu aşı tutumu ve olumsuz aşı tutumu arasında, B1 (Aşılar güvensiz olduklarından dolayı bence uygun değiller) ve B2 (Doğal bağışıklığımız olduğu için aşı olmamıza gerek yoktur) ifadeleri ile olumlu aşı tutumu, olumsuz aşı tutumu ve aşı komplo inancı arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Covid-19 aşıları hakkında ortaya atılan komplo teorileri ve bilime olan inanç eksikliği veya güvensizliği, aşıya yönelik olumlu tutumu negatif etkilediği için toplumsal bağışıklığın kazanımının gecikmesine veya azalmasına yol açmaktadır. Bundan dolayı bireylerin güvenlik endişeleri giderilmeli, yanlış bilgi ve komplo teorileri çürütülmeli, bireylerin Covid-19 aşısı olma niyeti artırılmalıdır.