TÜRKİYE’DE STADYUM YAPILARINA ULUSLARARASI STANDARTLAR ÇERÇEVESİNDEN BİR BAKIŞ: KONYA STADYUMLARI SEYİRCİ ERGONOMİSİ ANALİZİ

Abstract

Ergonominin bir alt basligi olarak degerlendirilebilecek Mimarlik Ergonomisi, farkli yapi tiplerinde zaman icerisinde tasarimci ve muhendislerin ele almasi gereken bir calisma konusu haline gelmistir. Ergonomi konusundaki arastirmalarin coklugu ve farkli disiplinlerdeki arayislar neticesinde bazi temel prensipler ve standartlar olusturulmustur. Gunumuzde insaat sektorunun cok onemli bir calisma alani olarak tanimlanan spor kompleksi projelerini de bu standartlar dâhilinde degerlendirmek mumkundur. Calisma kapsaminda incelenen Konya Ataturk (1950) ve Buyuksehir Stadyumlarinin (2014) birincil kullanicilari olan seyircilerin yapi formu ile entegrasyonu, ergonomik ve yapisal cercevede degerlendirilerek surec icerisinde degisen ergonomik ihtiyaclarin yapi tarafindan karsilanma duzeyleri bircok noktada kiyaslanmistir. Orneklem olarak secilen bu iki stadyum, Turkiye’de yapim donemleri acisindan benzerlik gosteren diger stadyumlar ile beraber ele alinmasiyla 20.yy’dan gunumuze kadar yapilan stadyumlarda meydana gelen ergonomik ve yapisal gelisimlere butunsel bir yaklasim benimsenmis olmaktadir. Calismanin amaci dâhilinde yakin zamanda gelistirilen uluslararasi stadyum standartlarinin, seyirci mekânlari uzerindeki ergonomik ve yapisal etkileri analiz edilerek, standartlarin uygulandigi ve uygulanmadigi stadyumlardaki olumlu ve olumsuz ergonomik durumlarin tespiti yapilmistir. Yapilan analizler, FIFA, UEFA, TFF gibi kuruluslar tarafindan belirlenen yapi yonergeleri ile beraber, literatur arastirmalarinda ortaya cikan ve alan calismalariyla tespit edilen bilgileri de iceren karsilastirmali analiz tablolarina aktarilmistir. Calisma neticesinde Turkiye'de yapilmis eski stadyumlarla, guncel stadyum projelerinin soz konusu standartlara ne derecede cevap verebildigine odaklanilmis ve bu kapsamda cikarimlar yapilarak elde edilen bulgular paylasilmistir.