بررسی تاثیر مانع فیزیکی بر تمایز ژنتیکی ماهی قزل‌آلای خال قرمز (Salmo caspius) در رودخانه دلیچای در پارک ملی لار با استفاده از توالی‌یابی نسل جدید

سیده نرجس طباطبائی, اصغر عبدلی, ایرج هاشم زاده سقرلو, فراهم احمدزاده, لوئیس برناتچز
{"title":"بررسی تاثیر مانع فیزیکی بر تمایز ژنتیکی ماهی قزل‌آلای خال قرمز (Salmo caspius) در رودخانه دلیچای در پارک ملی لار با استفاده از توالی‌یابی نسل جدید","authors":"سیده نرجس طباطبائی, اصغر عبدلی, ایرج هاشم زاده سقرلو, فراهم احمدزاده, لوئیس برناتچز","doi":"10.52547/ENVS.32496","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"سابقه و هدف: پارک ملی لار به عنوان بهترین و منحصر به فردترین زیستگاه قزل­آلای خال قرمز در ایران است. این ماهی در سایر زیستگاه­های ایران به دلایل مختلفی مانند تخریب زیستگاه­ها، آلودگی، برداشت شن و ماسه، وجود سد­ در مسیر رودخانه­ها، ورود گونه­های غیر بومی، صید بیش از حد و سایر تغییرات ناشی از فعالیت­های انسانی در معرض تهدید قرار است. رودخانه دلیچای، یکی از زیستگاه­های اصلی ماهی قزل­آلای خال قرمز، شرایط اکولوژیکی متفاوتی نسبت به سایر رودخانه­های پارک ملی لار دارد. در این مطالعه با توجه به وجود مانع فیزیکی غیر قابل عبور در دهانه رودخانه دلیچای، ترکیب ژنتیکی ماهیان قزل­آلای خال قرمز این رودخانه با ماهیان دریاچه­ای بررسی شد. مواد و روش­ها: در این مطالعه از باله های جدا شده از ماهیانی که با الکتروشوکر در رودخانه صید شده بودند و از باله های ماهیانی که در دریاچه با استفاده از قلاب صید شده بودند استفاده شد. استخراج DNA  با روش استخراج نمک با یک تیمار RNAas برای از بین بردن مولکول­های RNA  انجام شد. برای مقایسه تفاوت­های ژنتیکی میان ماهیان رودخانه دلیچای و دریاچه سد لار از روش تعیین توالی نسل جدید استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل­های آماری، آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی، خوشه­بندی و تشخیص ترکیب ژنتیکی ماهیان و آماره Fstبه­کار گرفته شد. نتایج و بحث: در نتایج آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی ماهیان قزل­آلای خال قرمز دریاچه و رودخانه دلیچای در امتداد اولین مولفه اصلی (25.11 درصد تغییرات) کاملا از یکدیگر جدا شدند. اما در راستای سایر مولفه­های اصلی با یکدیگر همپوشانی داشتند. تحلیل داده­ها به روش خوشه­بندی نیز در تمام گروه­بندی­ها افراد متعلق به رودخانه دلیچای و دریاچه را به صورت دو گروه مجزا نشان داد که سهم هر یک از گروه­های دلیچای و دریاچه در یکدیگر بسیار جزئی و ناچیز بود. همچنین میزان تمایز محاسبه شده در بین جمعیت­های رودخانه دلیچای و دریاچه معنی­دار بود. دلیل این تمایز می­تواند عدم امکان مهاجرت و دسترسی ماهیان رودخانه دلیچای به دریاچه سد لار و بالعکس، به علت وجود تور فلزی در لوله­های انتقال آب پایه پل جاده روی رودخانه در دهانه رودخانه دلیچای باشد. از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای رفتار ساکن بودن داشته و تمایلی به مهاجرت به دریاچه حتی در صورت عدم وجود این مانع فیزیکی نداشته­اند. رفتار ساکن بودن به علت کم بودن تراکم ماهیان و برآورده شدن نیازهای زیستی و زیستگاهی آن­ها و عدم نیاز به مهاجرت پدید می­آید. نتیجه­ گیری: در کل نتایج این مطالعه نشان داد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای و ماهیان دریاچه ترکیب ژنتیکی متفاوتی داشته و به طور معنی­داری از یکدیگر متمایز هستند. در هر صورت، تمایز بالای ماهیان رودخانه دلیچای و احتمال ایزوله شدن این جمعیت و عدم امکان دسترسی ماهیان دریاچه و سایر رودخانه­های پارک ملی لار به این رودخانه نیازمند بازنگری و اتخاذ روش­های مدیریتی مطلوب­تر و کارآمدتر می­باشد.","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Environmental Sciences","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52547/ENVS.32496","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

Abstract

سابقه و هدف: پارک ملی لار به عنوان بهترین و منحصر به فردترین زیستگاه قزل­آلای خال قرمز در ایران است. این ماهی در سایر زیستگاه­های ایران به دلایل مختلفی مانند تخریب زیستگاه­ها، آلودگی، برداشت شن و ماسه، وجود سد­ در مسیر رودخانه­ها، ورود گونه­های غیر بومی، صید بیش از حد و سایر تغییرات ناشی از فعالیت­های انسانی در معرض تهدید قرار است. رودخانه دلیچای، یکی از زیستگاه­های اصلی ماهی قزل­آلای خال قرمز، شرایط اکولوژیکی متفاوتی نسبت به سایر رودخانه­های پارک ملی لار دارد. در این مطالعه با توجه به وجود مانع فیزیکی غیر قابل عبور در دهانه رودخانه دلیچای، ترکیب ژنتیکی ماهیان قزل­آلای خال قرمز این رودخانه با ماهیان دریاچه­ای بررسی شد. مواد و روش­ها: در این مطالعه از باله های جدا شده از ماهیانی که با الکتروشوکر در رودخانه صید شده بودند و از باله های ماهیانی که در دریاچه با استفاده از قلاب صید شده بودند استفاده شد. استخراج DNA  با روش استخراج نمک با یک تیمار RNAas برای از بین بردن مولکول­های RNA  انجام شد. برای مقایسه تفاوت­های ژنتیکی میان ماهیان رودخانه دلیچای و دریاچه سد لار از روش تعیین توالی نسل جدید استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل­های آماری، آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی، خوشه­بندی و تشخیص ترکیب ژنتیکی ماهیان و آماره Fstبه­کار گرفته شد. نتایج و بحث: در نتایج آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی ماهیان قزل­آلای خال قرمز دریاچه و رودخانه دلیچای در امتداد اولین مولفه اصلی (25.11 درصد تغییرات) کاملا از یکدیگر جدا شدند. اما در راستای سایر مولفه­های اصلی با یکدیگر همپوشانی داشتند. تحلیل داده­ها به روش خوشه­بندی نیز در تمام گروه­بندی­ها افراد متعلق به رودخانه دلیچای و دریاچه را به صورت دو گروه مجزا نشان داد که سهم هر یک از گروه­های دلیچای و دریاچه در یکدیگر بسیار جزئی و ناچیز بود. همچنین میزان تمایز محاسبه شده در بین جمعیت­های رودخانه دلیچای و دریاچه معنی­دار بود. دلیل این تمایز می­تواند عدم امکان مهاجرت و دسترسی ماهیان رودخانه دلیچای به دریاچه سد لار و بالعکس، به علت وجود تور فلزی در لوله­های انتقال آب پایه پل جاده روی رودخانه در دهانه رودخانه دلیچای باشد. از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای رفتار ساکن بودن داشته و تمایلی به مهاجرت به دریاچه حتی در صورت عدم وجود این مانع فیزیکی نداشته­اند. رفتار ساکن بودن به علت کم بودن تراکم ماهیان و برآورده شدن نیازهای زیستی و زیستگاهی آن­ها و عدم نیاز به مهاجرت پدید می­آید. نتیجه­ گیری: در کل نتایج این مطالعه نشان داد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای و ماهیان دریاچه ترکیب ژنتیکی متفاوتی داشته و به طور معنی­داری از یکدیگر متمایز هستند. در هر صورت، تمایز بالای ماهیان رودخانه دلیچای و احتمال ایزوله شدن این جمعیت و عدم امکان دسترسی ماهیان دریاچه و سایر رودخانه­های پارک ملی لار به این رودخانه نیازمند بازنگری و اتخاذ روش­های مدیریتی مطلوب­تر و کارآمدتر می­باشد.
求助全文
约1分钟内获得全文 求助全文
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
copy
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
右上角分享
点击右上角分享
0
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术官方微信