Türkiye’de Taşınmazların Değerini Etkileyen Kriterlere Yaklaşım

Abstract

Tasinir ve tasinmaz butun mallarin bir ekonomik degeri vardir. Tasinir mallarin degeri, uretim maliyeti uzerinden ne kadar edecegi hesaplanabilir iken arazi, arsa, konut gibi tasinmaz mallarin degeri karakteristik ozelliklerine dayanmaktadir. Ayrica uzerlerindeki hak, yukumluluk ve kisitliliklar da bu degere etki eden unsurlardandir. Tasinmazlar, ulke ekonomisinin lokomotifi konumunda olmasi nedeniyle projeler, sertifikalar, yatirim fonlari ve ortakliklari gibi olaylarda gundemden dusmeyen bir konudur. Dolayisiyla tasinmaz degerleme konusu ulke ve aile ekonomisi icin her daim onemi baki kalmistir. Ulke ekonomisine katkisi acisindan; vergiler, harclar, sigorta gibi tasinmaz degeri uzerinden yapilan kesintilerde ve kira geliri ile deger artis kazanci vergilerinde tam fayda saglanamamistir. Tasinmaz degerlemenin onemi Mortgage Sistemi ile ortaya cikmis ve 2008 yili kuresel ekonomik krizi ile daha belirginlesmistir. 2018 Yilinda dunya capinda yasanan ekonomik savaslar ise ticari olup temelde tasinmazlari da etkisi altina almaktadir. Calisma kapsaminda, 1985-2017 (Nisan) yillari arasinda tasinmaz degerleme konusunda yapilmis toplam 227 adet teze ulasilmistir. Bu tezlerin yaklasik %15’i doktora tezi, %85’i yuksek lisans tezidir.  Tezlerin universite, yil ve mesleklere gore dagilimlarinin yani sira tasinmaz degerlemenin icerisindeki konu dagilimlarina gore incelenmis ve grafiklerle gorsellestirilmistir. Tasinmaz (Gayrimenkul, Arazi); Degerleme, Gelistirme ve Yonetim adlarinin farkli kombinasyonlari ile universitelerin fen bilimleri enstitulerinde, tezli/tezsiz yuksek lisans programlari egitime baslamistir. Bundan dolayi tez sayisinin 2017 yilina dogru arttigi gorulmustur. Ayrica, konu bakimindan ozellikle degerleme yonteminin calisildigi gozlenmistir.