بررسی بهرهوری انرژی-آب و بهرهوری اقتصادی انرژی در سامانههای آبیاری بارانی و سطحی در شرایط بهرهبرداری از آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قزوین)

Abstract

ﻣﻨﺎﺑﻊ آبو اﻧﺮژیدر دﻧﻴﺎﻣﺤﺪوداستوﺑﻪﻋﻠﺖبالا رفتنﺟﻤﻌﻴﺖوﺗﻘﺎﺿﺎیﻏﺬا،ﻣﺼﺮفآبو اﻧﺮژیﺑﺮایﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزیﻧﻴـﺰاﻓﺰاﻳش می­یابد.  هدف از این پژوهش مقایسه بهره­وری انرژی-آب و بهره­وری اقتصادیانرژی در سامانه­ها یا سیستم­های آبیاری بارانی و سطحی در شرایط بهره­برداری از آب زیرزمینی است.  برای رسیدن به این هدف از اطلاعات و داده­های تفصیلی سیستم‌های آبیاری و عملکرد محصولات تحت کشت این سیستم­ها در سال 1390 در دشت قزوین استفاده شده است.  اطلاعات مورد نیاز با مراجعه حضوری به مزارع و تکمیل پرسشنامهو مطالعه دفترچه­های طراحی سیستم­های آبیاری تحت بهره­برداری در مزارع مورد مطالعه و سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین جمع­آوریشده است.  بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، دامنه بهره‌وری انرژی در آبیاری بارانی بر حسب کیلوگرم به ازای هر کیلووات ساعت در مزارع انتخابی برای گندم بین 62/2 تا 00/9،  برای جو بین 09/2 تا 79/7، برای ذرت دانه‌ای بین 09/1 تا 64/8 و برای یونجه بین 34/0 تا 74/3 و در آبیاری سطحی به ترتیب بین 48/2 تا 02/12 برای گندم، 96/1 تا 69/13 برای جو، 52/1 تا 20/15 برای ذرت دانه­ای و 35/0 تا30/6 برای یونجه به دست آمده است.  بهره­وری اقتصادی انرژی در آبیاری سطحی و بارانی برای گندم بیشتر از سه محصول دیگر است.  نتایج همچنین نشان می­دهد که در حالت بهره­برداری تلفیقی از آب زیرزمینی و کانال آبیاری، بهره­وری انرژی در سیستم‌های آبیاری به مراتب بیشتر از بهره­وری انرژی در حالت بهره­برداری از آب زیرزمینی است.