Węzły miejskości a modele przestrzenne struktur miejskich. Z notatek nt. synergii w urbanistycznych konstrukcjach śródmieść

Abstract

Artykuł dotyczy roli miejsc węzłowych w planistycznych modelach przestrzennej struktury miasta. Wiodący temat monografi i, czyli: problem synergii w teorii architektury i urbanistyki, jest tu rozważany w kontekście problemu dezintegracji przestrzeni urbanistycznej badanych miast. Akcent położono na współczesne kwestie modelowania struktur tworzących śródmiejskie rdzenie obszarów metropolitalnych. Po krótkim wprowadzeniu do zagadnień synergetyki w urbanistyce oraz przeglądzie modeli struktur miejskich w teorii i praktyce urbanistycznej w Polsce, autor prezentuje modelowe interpretacje stosowane w planach zagospodarowania przestrzennego i studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego sporządzonych dla Krakowa w ostatnim półwieczu. Na tym tle przedstawia rozwiązania modelowe opracowane w ramach projektu badawczego wykonanego ostatnio na zlecenie Urzędu Miasta Krakowa przez zespół z Politechniki Krakowskiej. W modelu tym uwagę skupiono na węzłach mobilności, które dzięki odpowiedniemu uformowaniu przestrzeni publicznej przejmują funkcje węzłów miejskości. Identyfi kacja tej kategorii miejsc węzłowych, ich typologia i ocena potencjału strukturotwórczego tych miejsc, to istotne składowe procedur badawczych opisywanego modelu. Zasada synergii oznacza w tym przypadku, że wzdłuż śródmiejskich korytarzy transportu publicznego będących również głównymi elementami sieciowej konstrukcji urbanistycznej należałoby skupiać strategiczne projekty miejskie. W podsumowaniu zaproponowano, aby prezentowaną koncepcję metodologiczną potraktowano jako punkt wyjścia do badań porównawczych na temat zmian strukturalnych w przestrzeni śródmiejskiej polskich miast pełniących metropolitalnych.