Türkiye’de Mesleklerin Kirlilik Düzeyleri ve Türlerinin Sınıflandırılması

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de kirli iş tanımını ve sınıflandırmasını yapmak ve literatüre kirli iş kavramını kazandırmak üzere yapılmıştır. İki aşamadan oluşan çalışmanın birinci aşamasında 321 kişiye online anket yoluyla ulaşılmıştır. Ankette Türkiye meslek sınıflandırması araştırmasında kullanılan meslekler düşük ve yüksek prestijli olarak ikiye ayrılmış, 36 farklı (kirli ve kirli olmayan) meslek katılımcılara sınıflandırması için iletilmiştir. Çalışma tasarımında kirli işler; sosyal, fiziksel, ahlaki ve kirli iş olmayan şeklinde ayrılmıştır. Katılımcılardan kirli işleri sınıflandırması istenmiştir. Tasarlanan kirli iş sınıflandırmalarının örneklem üzerinde çalışıp çalışmadığını tespit etmek için yapılan analizlerde sadece 17 meslek katılımcılar tarafından kirli olarak sınıflandırılmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında ilk aşamada kirli olarak sınıflandırılmayan meslekler tekrar 130 katılımcıya aynı yöntemle sorulmuş ve tek bir meslek haricinde sonuçların tekrar ettiği görülmüştür. Sonuçlar, hem fiziksel kirlilik türünde yüksek bir mutabakatı hem de ahlaki kir türünün bir mesleği kirleten ana faktörlerden biri olduğu konusunda bir fikir birliğini göstermektedir. Türkiye bağlamında sosyal kirli iş kavramının tam anlaşılamadığı veya kirli olarak algılanmadığı bulgular arasındadır. Çalışma ulusal literatüre kirli iş kavramını kazandırması ve kirli iş türlerine göre Türkiye’deki meslek sınıflandırmalarını gerçekleştirmesi açısından önemlidir.