Robust kestirim yöntemlerinin deformasyon analizinde uygulanmasında farklı yaklaşımların güvenilirliğinin araştırılması

Abstract

Deformasyon analizi Harita Muhendisligi uygulamalarinda onemli konulardan biridir. Klasik anlamda deformasyon analizi, farkli olcum periyotlarindaki koordinat farklarinin karsilastirilmasi esasina dayanir. Koordinat farklarinin istatistiksel olarak anlamli oldugu ispatlanirsa, nokta koordinat degisimleri yer degistirme olarak yorumlanir. Klasik deformasyon analiz (KDA) modellerinin yani sira, benzerlik  (Helmert) donusumu de deformasyon analizinde kullanilan yontemlerden biridir. Benzerlik donusumunde, donusum islemi sonucunda ortaya cikacak duzeltme degerleri deformasyon analizinde kullanilabilir. Hem klasik hem de robust yontemlerle elde edilen duzeltme degerleri incelenerek noktalarin yer degistirip degistirmedigi belirlenebilir. Deformasyon analiz yontemleri her durumda dogru ve ayni sonuclari vermez. Yontemlerin basarilari kullanilan veri setine, agdaki yer degistirmis nokta sayisina ve yer degistirmenin buyuklugune gore degisir. Analiz yontemlerinin guvenilirligini olcmek icin kullanilan yontemlerden bir tanesi de Ortalama Basari Orani (OBO) kavramidir. Bu calismada, yatay bir kontrol agi iki periyot olarak simule edilmistir. Birinci periyot olculerinde sadece rastgele hatalar, ikinci periyot olculerinde ise hem rastgele hatalar hem de yer degistirme buyuklukleri dikkate alinmistir. Her iki periyot olculeri bir ornek kumeyi olusturmaktadir. Bu ornek kumelerde iki farkli yaklasimla robust yontemlerin deformasyon analizinde kullanilabilirligi arastirilmistir. Birinci yaklasimda, benzerlik donusumunde robust kestirim yontemlerinden elde edilen duzeltme degerlerine anlamlilik testi uygulanarak deformasyona ugramis noktalar belirlenmistir. Ikinci yaklasimda ise, ayni duzeltme degerleri kullanilarak uyusumsuz olcu belirleme stratejisi ile deformasyona ugrayan noktalar belirlenmeye calisilmistir. Calismada 10 000 farkli ornek kume kullanilmistir. Her iki yaklasim da KDA sonuclari ile karsilastirilmistir. Elde edilen sonuclara gore yer degistiren bir nokta icin KDA yontemi ve robust yontemler benzer sonuclar verse de; agda birden fazla yer degistiren nokta olmasi durumunda KDA yonteminin daha basarili sonuclara sahip oldugu gorulmustur. Ayrica, agda yer degistiren nokta sayisi arttikca yontemlerin sonuclarinin OBO degerleri dusmektedir. Buna karsin, yer degistirme buyuklukleri arttikca OBO degerleri de artmaktadir .