Paradoks dyskursywnej integracji. O łączeniu treści doświadczenia przez język

Abstract

Koncepcje integracji dyskursywnej to grupa teorii, które upatrują zasad łączenia danych doświadczenia (apercepcji) w praktykach i schematach dyskursu. Koncepcje te wskazują, że użycie języka jednoczy i porządkuje dane doświadczenia. Główną tezę tych koncepcji można wyrazić tak: powiązanie nie leży w przedmiotach i nie można go z nich zaczerpnąć, powiązania nie można więc wtórnie wyrazić w języku, lecz jest ono wyłącznie dziełem używania języka (dyskursu). W artykule omówiono koncepcje narratywistyczne, teorie skryptów, nawiązujące do psychologii ewolucyjnej modele Gazzanigi i Dennetta oraz koncepcje Lakoffa i Johnsona. Stanowią one reprezentacyjne teorie integracji dyskursywnej. Głównym zadaniem artykułu jest prezentacja paradoksu opartego na samoodniesieniu, w jaki popadają koncepcje integracji dyskursywnej. Ich paradoks polega na tym, że postulują pewne generalne własności dyskursu, które po pierwsze, nie muszą stać się również własnościami poszczególnych modeli, a po drugie, nie dają się falsyfikować.