YAKIN DOĞU YARDIM HEYETİ'NİN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA ERMENİ YETİMLERİ SURİYE'YE NAKLİ MESELESİ

Abstract

Birinci Dunya Savasi'nin sona ermesiyle birlikte Hiristiyan yardim kuruluslari icin onemli meselelerden biri de yillarca misyon teskilatlari tarafindan bakimi saglanan Ermeni yetimlerin akibetiydi. Batili misyon kuruluslarinca daha evvel Anadolu'nun cesitli bolgelerinde acilan yetimhanelerde binlerce Ermeni yetim bariniyordu ve Birinci Dunya Savasi sonrasinda ortaya cikan durum nedeniyle bu yetimlere artik Anadolu topraklarinda bakilamayacagi anlasilmisti. Iste bu noktada, Maras, Harput ve Urfa gibi Protestan misyon kuruluslarinin etkin olarak calistiklari bolgelerdeki yetimlerin Suriye’ye tasinmasi luzumu ortaya cikmisti. Bu yetimlerin Suriye topraklarina nakliyle ilgili calismalari agirlikli olarak bir Amerikan yardim kurulusu olan "Yakin Dogu Yardim Heyeti (Near East Relief)" ustlendi. Yardim Heyeti, 1922 yili icerisinde yaklasik 8 bin Ermeni yetimin Suriye'ye naklini organize etmesi ve yerel makamlardan bu cocuklara izin almasi icin uzun yillar Alman Dogu Misyonu'nun Urfa Istasyonu'nda gorev yapan Jakob Kunzler'i gorevlendirdi. J. Kunzler, basta kendi gorev bolgesi Urfa olmak uzere, Harput, Maras, Mardin, Diyarbakir ve Malatya'da bulunan ve Protestan yetimhanelerinde bakimi saglanan cocuklari farkli guzergâhlardan Suriye'ye nakletmek icin yapilan calismalari idare etti. Bu calismada, Yakin Dogu Yardim Heyeti'nin kurulusu ve Anadolu topraklarinda faaliyete baslamasi, Yardim Heyeti'nin yetimleri nasil ve hangi sartlarda Suriye topraklarina naklettigi, nakil esnasinda yasanan zorluklar ile cocuklara saglanan yardimlar degerlendirilecektir.