ŞER’Î DELİLLERDE ÖNCELİK MESELESİ ve ANLAMA YÖNTEMİNE ETKİLERİ

Abstract

Usul ilmi, Islâm’in nasil anlasilmasi gerektigi problemini konu edinen bir ilim dalidir ve bu nedenle Islâm’in kaynaklari onun hareket noktasini teskil eder. Usul literaturunde bahsedilen kaynaklar uzerinde bir hiyerarsiye gidilerek Kur’an’in oncelendigi siralama genel kanaat olarak zikredilir. Ancak zaman zaman bazi kesimlerce sunnet, icmâ ve maslahatin deliller hiyerarsisinde oncelenmesi gerektigi dile getirilmistir. Bu iddialar anlama yontemlerimdeki farkliligin onemli bir nedenini olusturdugundan oldukca onem arz etmektedir. Biz bu makalemizde bahsedilen durumu incelemek adina oncelikle ileri surulen hiyerarsilerde hangi kriterin esas alindigini tespit etmeye calisacagiz. Ardindan Kur’an ve sunnetin oncelenmesi durumunu Hanefi ve Şafii ozelinde mezhepler uzerinden, icmâ ve maslahat delilinin oncelenmesi durumunu da bu delillerin mahiyeti uzerinden kanaatleri ortaya koyacak kadar inceleyecek, daha sonra alternatif bir hiyerarsi denemesi ile makalemizi tamamlamaya calisacagiz.