Mobil Sağlıklı Yaşam Uygulaması Geliştirilmesi ve Kullanımının Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarına Etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma mobil bir sağlıklı yaşam uygulaması geliştirilmesi ve kullanımının üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, su tüketimleri ve fiziksel aktivite düzeylerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Bireyler ve Yöntem: Çalışmanın ilk aşamasında araştırmacılar tarafından bir mobil sağlıklı yaşam uygulaması geliştirilmiştir. Sonraki aşamada araştırmaya katılmaya gönüllü 99 üniversite öğrencisine bir anket formu uygulanmış ve uygulama tanıtılmıştır. Anket formunda tanımlayıcı bilgiler, beslenme alışkanlıkları ve 3 günlük besin tüketim kayıtlarına ek olarak “Yetişkinler İçin Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği (YETBİD)”, “Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)” ve “Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ)” yer almaktadır. Geliştirilen mobil uygulamanın bir ay süre ile kullanımı sağlanmış ve sonrasında anket formu tekrar uygulanmıştır. Bulgular: Çalışma 86 üniversite öğrencisi ile tamamlanmış olup geliştirilen mobil uygulama kullanımı öncesi bireylerin %8.1’inin temel beslenme bilgi düzeyinin “kötü” olduğu, uygulama kullanımı sonrasında ise %1.2’ye düştüğü saptanmıştır. Temel beslenme puanlarına göre bilgi düzeyi “çok iyi” olan bireylerin sıklığı uygulama kullanmadan önce %2.3 iken uygulama kullanımı sonrası %29.1’e çıkmıştır. Besin tercihi bilgi puanlarında da bilgi düzeyi “kötü” olanların sıklığı azalırken (öncesi %12.8; sonrası %2.3) “çok iyi” olanların sıklığı artmıştır (öncesi %18.6; sonrası %47.7). Hem erkek hem de kadınlarda, uygulama sonrası günlük su tüketimlerinin uygulama öncesine göre anlamlı düzeyde arttığı belirlenmiştir. Uygulama kullanmadan önce bireylerin %19.8’inin fiziksel aktivite düzeyi düşükken, uygulama kullanımı sonrası bu sıklığın %9.3’e düştüğü saptanmıştır. Sonuç: Geliştirilen mobil uygulamanın kısa süreli kullanımının üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeylerini, su tüketim miktarlarını ve fiziksel aktivite düzeylerini olumlu yönde etkilediği saptanmış olup daha uzun süreli kullanımın etkilerinin araştırıldığı çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.