ارزیابی ترکیبات اسانس و اثر ضدباکتریایی پونه (Mentha longifolia) جمعآوریشده از مناطق مختلف لرستان

Abstract

تحقیق حاضر با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس استخراج شده از پونه جمع­آوری‌شده از مناطق مختلف شامل خرم‌آباد، الشتر و دلفان در استان لرستان و تعیین فعالیت ضد­باکتریایی آنها علیه سه سویه باکتری Escherichia coli، Staphylococcus aureus و Pseudomonas aeruginosa انجام شد. آنالیز GC-MS نشان داد ترکیبات اصلی اسانس پونه منطقه خرم‌آباد شامل پولگان (41/54 درصد) و 8،1- سینئول (05/22 درصد) بود، درحالی‌که پونه منطقه الشتر غنی از پیپریتنون (29/29 درصد)، پولگان (53/17 درصد)، پیپریتنون­اکساید (35/14 درصد) و 8،1- سینئول (34/14 درصد) و ترکیبات اصلی پونه منطقه دلفان سیترونلیل­استات (93/59 درصد) و آروماندرن (1/5 درصد) بودند. همبستگی معنی‌داری بین تمام ویژگی­های جغرافیایی و خاک، به‌جز فسفر و هدایت الکتریکی، با ترکیبات اسانس مشاهده شد. با توجه به  نتایج به‌دست‌آمده از MIC و MBC نشان داد حداقل غلظت بازدارندگی اسانس پونه مناطق مورد مطالعه بین mg/mL 2-03/0 بود. فعالیت ضدمیکروبی حاکی از این بود که مؤثرترین اسانس در مهارکنندگی باکتری­های E. coliو  S. aureus به‌ترتیب اسانس پونه منطقه الشتر و دلفان بودند و دو باکتری P. aeruginosa و S. aureus کمترین حساسیت به اسانس پونه منطقه خرم‌آباد داشتند. اسانس پونه جمع­آوری شده از مناطق مختلف استان لرستان دارای قدرت بازدارندگی علیه باکتری­های گرم مثبت و منفی مورد مطالعه از کم تا عالی بودندکه بستگی به منطقه جمع­آوری گیاهان و سویه­های مورد مطالعه باکتری داشت. در این تحقیق سه ترکیب سیترونلال، سیترونلیل­استات و آرومادرن برای اولین بار برای اسانس پونه گزارش شد.