Związki Jana Hulewicza ze Stanisławem Kotem

Abstract

Przedmiotem analizy podjętej w artykule jest zagadnienie relacji naukowych, politycznych i towarzyskich łączących Jana Hulewicza i Stanisława Kota, dwóch wybitnych uczonych, profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, badaczy historii wychowania i kultury umysłowej Rzeczpospolitej, a zarazem aktywnych uczestników życia polityczno-społecznego Polski w pierwszej połowie XX wieku. Na podstawie dotychczasowych opracowań biograficznych, a także materiałów źródłowych dostępnych w archiwach Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej tekst prezentuje w układzie chronologicznym etapy edukacji oraz meandry kariery zawodowej i akademickiej, działalność polityczną oraz późniejsze koleje życia obu uczonych. Cztery wyróżnione okresy to czas autonomii galicyjskiej, dwudziestolecie Polski międzywojennej, II wojna światowa oraz okres pojałtański. Omawiając biografie uczonych, artykuł zwraca uwagę na liczne podobieństwa w ich przebiegu – m.in. początki karier naukowych związane ze środowiskiem lwowskim i filologią polską, a twórczo kontynuowane w środowisku krakowskim w dziedzinie historii kultury i edukacji; wierność zasadom ideowym; wspólne środowisko polityczno-ideowe i zaangażowanie w służbę państwu polskiemu. Pomimo „żelaznej kurtyny” i komunistycznych represji, współpraca uczonych nie została zerwana. Hulewicz kontynuował i rozwijał w kraju ważne inicjatywy Kota, np. serię wydawniczą „Biblioteka Narodowa”, doprowadził do wydania księgi pamiątkowej ku czci Mistrza, zabiegał o wydanie pamiętników Wincentego Witosa w opracowaniu Profesora. Został również depozytariuszem spuścizny i wykonawcą jego ostatniej woli.