ملاحظات طراحی فرم بیمارستان از منظر پدافند غیر عامل

Abstract

وجود بحران‌های ناشی از بلایای طبیعی و پیچیده‌تر شدن جنگ‌ها و بکارگیری علوم و فناوری در جنگ‌های نوین، چهره‌ی متفاوتی از پدافند غیر­عامل را ایجاد کرده است. ﺑﺮرﺳﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ‌ها ﻧﺸﺎن می­دهد که ساختمان‌های عمومی ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ مورد آسیب ناشی از حملات قرار می­گیرند که اکثرا به عنوان خطای نظامی و یا بهانه‌های دیگر توجیه می­گردد که اصابت و امواج انفجار ناشی از این بمباران‌ها باعث آسیب به ساختمان‌ها در نتیجه افزایش تلفات انسانی می­گردد، بنابراین ضروری است در صورت بروز بحران، حادثه غیر مترقبه و یا هرنوع حمله، بیمارستان‌ها که فضاهایی با اهمیت بالا هستند، کارایی خود را تا بیشترین حد و طی بیشترین زمان ممکن حفظ نموده و دچار کمترین میزان آسیب‌های فیزیکی و تلفات انسانی شوند. بی‌ شک علوم مرتبط با معماری و شهرسازی نقش مهمی در کاهش تلفات در زمان بحران را ایفا می­کنند. در همین راستا فرم معماری ساختمان‌ها، به ویژه ساختمان‌های درمانی، نقش بسزایی در پایداری بناهای درمانی در زمان جنگ و کمرنگ شدن آسیب‌های حاصل از انفجار و زلزله را در زمان بحران دارند؛ لذا، به منظور پیشگیری از وقوع این مشکلات و به حداقل رساندن خسارات و تلفات در زمان و قوع بحران، باید بحث ایمنی و امنیت در کلیه ی سطوح برنامه‌ریزی و طراحی از موضوعات کلان تا جزئیات فنی معماری مورد توجه قرار گیرد. مسئله اصلی در این پژوهش، عدم وجود شاخص‌های مدون و دقیق، جهت ارزیابی پایداری انواع ترکیب فرم‌ها و مزایا و معایب هر یک از منظر دفاع غیرعامل است. پژوهش پیش‌رو ﻛﻪ از ﻧﻮع پژوهشﻛﺎرﺑﺮدی است از روش ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‌ای ﺑﺮایﮔﺮدآوری داده‌ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است و ضمن مروری بر تحقیقات انجام شده در زمینه پدافند غیرعامل به تشریح پدافند غیرعامل از دیدگاه صاحب نظران و ارزیابی فرم‌ها و ترکیبات حجمی مطلوب از نظر پایداری در برابر موج انفجار می­پردازد، این تحقیق به دنبال فرم‌های مناسب به عنوان یکی از راهکارهای معمارانه برای مقابله با این نوع تهدید است، که نهایتا منجر به الزامات و ملاحظاتی جهت طراحی معماری فرم بیمارستان‌ها از منظر پدافند غیرعامل می­گردد.