Ayrıcalığın Yeniden Üretimi: Üst ve Orta Sınıfın Eğitim Modellerinin Kesişimi

Abstract

Eğitsel süreçlerin sosyal sınıflara göre farklılaşma biçimleri üzerinden kurgulanan bu araştırmanın temel amacı sosyal ayrıcalıkların özel okullarda okul içi süreçler üzerinden nasıl yeniden üretildiğini belirlemektir. Bu doğrultuda araştırmanın odak noktaları eğitsel süreçlerin hangi dinamikler üzerinden yapılandırıldığı, öğrencilerin sosyokültürel ve sosyoekonomik özelliklerine göre nasıl farklılaştığı ve sosyal ayrıcalıkların yeniden üretilmesine hangi süreçlerin katkıda bulunduğudur. Nitel bir durum çalışması olarak desenlenen çalışmada veriler, farklı özel liselerden 26 öğrenci ve 10 öğretmen ile görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Basil Bernstein'ın Kod Teorisi, veri çözümleme sürecinde kuramsal çerçeveyi oluşturmuştur. Araştırma bulguları prestijli özel okullara devam eden bireylerin hem okul içinde hem de okul dışında yaşamlarının bütün yönleriyle ayrıcalıkları yeniden üretme açısından kuşatıldığını ve yaşamlarının izole ortamlarda, eğitsel ve sosyal olarak yapılandırılmış ve kontrollü faaliyetlerle sürdürüldüğünü göstermiştir. Bu doğrultuda ulaşılan en genel sonuç ise ayrıcalıklı konumun, sosyal, kültürel ve ekonomik avantajlarla öğrenildiği ve eğitim deneyimleriyle pekiştirildiğidir.