OSMANLININ SON DÖNEMİNDE AYDIN BİR SUBAY: NAZİF PAŞA

Abstract

Nazif Paşa, Osmanlı Devleti’nde uzun süre ataşemiliterlik yapan ender subaylardan biridir. Viyana ve Berlin sefaretlerinde yaklaşık on yıl görev yapmıştır. Bu süreçte edindiği bilgi ve tecrübelerine istinaden Harbiye Nezaretinin muhtelif şubelerinin idaresini üstlenmiş, Tasfiye-i Rüteb Komisyonu Başkanlığı gibi önemli bir görevi icra etmiştir. Lakin mezkûr komisyon başkanlığı sırasında Mahmud Şevket Paşa’yla arası açılmış, bu nedenle Avrupa’ya gidip emekli olmak zorunda kalmıştır. Mahmud Şevket Paşa suikastının akabinde İstanbul’a dönmüş fakat gözaltına alınıp Vize’ye sürgüne gönderilmiştir. Bir müddet Vize’de kaldıktan sonra Avrupa’ya gitmesine müsaade edilmiş, yaklaşık beş yıl Viyana’da sürgünde yaşamıştır. Sürgün hayatı Enver Paşa ve diğer önde gelen İttihatçıların ülkeden ayrılmalarıyla sona ermiştir. İstanbul’a döndükten sonra, kısa bir süre Genelkurmay İkinci Başkanlığı yapan Nazif Paşa sonrasında aktif görevden ayrılmıştır. Bu çalışmada aynı zamanda Yeni Askerlik ve Terakki Çareleri adı kitapların yazarı olan Nazif Paşa’nın hayatı hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.