HAKİKAT GAZETESİNE GÖRE ESKİŞEHİR’DE KOLERA (1911-1912)

Abstract

Dunyanin pek cok yerinde ortaya cikan salgin hastaliklar ciddi sonuclara sebep olmustur. Bunlarin en basinda hastalik kaynakli insan olumleri, insanlarin hastaliktan kacarak kurtulmak istemesi neticesinde bosalan nufustan alinamayan vergiler gelmektedir. Salgini yasayan devlet bu durumda maddi ve manevi turlu zararlara ugramistir. Osmanli Devleti de cografi konumu itibari ile dunyanin farkli yerlerinde zuhur eden salgin hastaliklarin ugrak noktasi konumuna gelmistir. Buna ilave olarak diger devletlerle yapmis oldugu savas ve ticari iliskiler de salgin hastaliklarin bulasma sebepleri arasinda gosterilebilir. Salgin hastaliklarin imparatorluga giris noktalari ve imparatorluk topraklarindaki seyir tarihleri birbirinden farkli olsa da dogurdugu sonuclar ayni olmustur. Ancak salgin hastaliklar devlet uzerinde her ne kadar olumsuzluk yasatsa da bunlara karsi birtakim onlemler alinmis olmasi, devletin saglik alaninda ozellikle kamu sagligi konusunda birtakim yenilikleri de beraberinde getirmesi acisindan belediyelesme surecinde devlete olumlu bir katki sagladigi goz ardi edilmemelidir.0 Salgin hastaliklar insana yalnizca insandan degil; hayvandan, topraktan, havadan ve en onemlisi de sudan gecerek bulasmaktadir. Bulasan bu hastaliklar toplu halde yasayan insanlar arasinda da kisa surede pandemi hâline donuserek etki alanini genisletmistir. Devletler sonuclari itibari ile genellikle toplu olumlere sebep olan bu salginlari olabildigince topraklarina bulastirmamaya ozen gostermistir. Ancak gerek ulkeler arasi ticaret gerekse savaslar ya da gocler sebebiyle bunlara cok da engel olundugu soylenemez. Osmanli’nin son doneminde halki bilgilendirmek amaci ile gerek devlete ait resmi gazete gerekse ozelde pek cok gazete cikarilmistir. Bu gazetelerden birisi de Eskisehir’de basilan Hakikat gazetesidir. Soz konusu calisma Hakikat gazetesinin bir yillik haber basliklari baz alinarak ve degerlendirilerek olusturulmaya calisilmistir.