The relationship between the traditional and contemporary elements in the church architecture of the Western Christian countries in the 20th century

Abstract

Crkvena arhitektura se, od IV veka, razvijala u kontinuitetu u okviru zapadnog hriscanstva. Od vremena Renesanse, ona postepeno postaje sve manje znacajna da bi, sa pojavom Moderne, u XX veku gotovo u potpunosti izasla iz projektantskog i istoriografskog fokusa. Najznacajniji uticajni cinioci na razvoj ovog graditeljskog programa u XX veku, bili su pojava moderne u arhitekture i jacanje pokreta i sirenje ideja liturgijske obnove. To je vreme u kome su najizrazitije izraženi dijametralno suprotni koncepti – radikalno modernizatorski i konzervativno tradicionalisticki, uz mnostvo prelaznih oblika. Težnja ka aktivnom ucescu vernika može dovesti do potpuno razlicitih rezultata – osnaživanja liturgijske zajednice, s jedne strane, i radikalne desakralizacije bogosluženja, sa druge. Javlja se veliki broj razlicitih arhitektonskih resenja, od kojih neka dele zajednicke karakteristike u pogledu prostorne organizacije i rasporeda vernika i svestenoslužitelja, ali sa veoma raznorodnim ostalim arhitektonskim karakteristikama i razlicitim odnosom tradicionalnih i savremenih elemenata. Iskustva zemalja zapadnog hriscanstva mogu, u izvesnoj meri, biti od koristi za istraživanje savremene pravoslavne crkvene arhitekture.