İMGE ORMANINDAN MATRİSE SÖZCÜKTEN ANLAMA ŞİİR DİLİNİN AURASI

Abstract

Şiir dili, icinde barindirdigi ozgun iletisim kanallari nedeniyle yazin dunyasinda ozel olarak ele alinmasi ve irdelenmesi gereken bir yapi arz etmektedir. Az sozle cok metne gondermeler yapabilen bu tur icerisinde imge ve ahenk unsurlari belki de siiri gundelik dilden ya da duzyazi dilinden farklilastiran ve yeni bir dil olusturan basat unsurlardir. Şiir, sairin kaleminden ciktigi haliyle kalmaz, her okunusta, her okurda cogalan, yayilan, anlamlanan bir olusumdur. Cok bilinmeyenli imgeler sistemindeki siirlerin cozumlemeleri yapilirken sistematik bir yaklasim sergilemek kacinilmazdir. Şiirin anlam katmanlarinin dogru bir sekilde degerlendirilebilmesi icin gelistirilmis kuramsal yaklasimlar mevcuttur. Dan Sperber ve Deirdre Wilson tarafindan ortaya konulan Baginti Kurami, Michael Riffaterre’in Semiyotik Şiir Elestirisi Kurami, Rus Bicimcilerinin Vezin Teorisi bu calismada sozu edilecek kuramsal yaklasimlardir. Turk siir dili uzerine yapilan akademik calismalarda bu konunun derin bir sekilde ele alinmasi ve kendi edebiyatimiza has kuramsal yaklasimlarin cogaltilmasi elzemdir. Sozu edilen konuya iliskin dunya yazininda itibar gormus bazi tekniklerin tanitilmasini da kapsayan bu arastirmada siirde imge ve ahenk gibi derin konularin kapisi aralanmaya calisilmistir. Şiiri siir yapan basat prensip olan imgelerin siir zeminine ayaklarinin dogru bir bicimde yerlestirilmesi ve -Poe’nun “Kuzgun”u olustururken yaptigi gibi- ikinci asamada da ritmin guclu bir sekilde siir diline uygulanabilmesi sonucunda guclu bir siirsel soylem ortaya konulabildigi gorulmustur.