Mevlânâ Konulu Romanlarda İçerik ve Tasarım İlişkisinin Sosyolojik Analizi

Abstract

Yayincilik sektoru, gelisen teknik ve teknolojik imkânlara bagli olarak yeni bir gorunum kazanmistir. Kitaplar tur ve sayi olarak cogalmistir. Dagitim, tanitim ve tasarim kitabin en az icerigi kadar bir eserin talep gormesini belirleyici unsurlar haline gelmistir. Ancak tasarim, eserin muhtevasindan bagimsiz degildir. Bu makale kapsaminda ele alinan Mevlânâ hakkinda yazilmis romanlarda da populer kitaplarin dizayninda gorulen cizgilere rastlanmaktadir. Yazar, eser ve okur arasinda bir kopru vazifesi goren bu cizgiler sembolik imalar tasimaktadir. Zira icerik olarak dinsel bir gorunume sahip bu eserlerde soyut ifadeler bolca yer almaktadir. Bilhassa Mevlânâ’nin toplumumuzdaki karsiliginin cogullugu yazarlari ister istemez simgesel bir anlam havuzundan yararlanmaya yonlendirdigi soylenilebilir. Ozellikle tasavvufun sembolik oruntulerden mutesekkil sahasi bu alanla iliskili yazilan kitaplari simgesel ve sekilsel bakimdan etkilemistir. Icerik tasarim iliskisi acisindan romanin fragmani gibi tasarlanan kitap kapaklari, prizmatik bir gorunum olusturmustur. Ortaya cikan bu tabloyu netlestirmek amaciyla kitap dizayninin kurallarini populer kulturun hangi dinamikleriyle anlasma yaptigina odaklanilmistir. Bu dogrultuda kitap tasariminda icerigin nasil belirleyici oldugu uzerinden dinselligin ne tur populer uzantilara donustugu sorularina cevap aranmistir. Bu sorulara cevap bulmak icin literatur taramasi ve Foucault merkezli soylem analizi yontemi kullanilmistir.