Mustafa Lutfî el-Menfâlûtî’de “Koyu Karamsarlık”

Abstract

Vahyin akilla, bilimin dinle, benligin yaraticiyla, dunyanin ahiretle celistigini dusunen Bati modernitesi en guclu etkisini kendi yuvasi Avrupa’da gosterdikten kisa bir sure sonra 18. yuzyilda komsu topraklara Afrika ve Asya’ya dunya gorusunu nesretmistir. Napolyon’un Misir isgali kuskusuz bu etkinin Arap dunyasi sathinda kivilcimi olmustur. Basta Misir insani olmak uzere tum Arap dunyasi basin ve yayin yoluyla Bati tarzi yasam tarzi ile tanismis ve kendi gelenegi aleyhinde olumsuz etkilenmistir. Bu olumsuz etkiyi kendi toplumunda goren Menfaluti, halkina karsi sorumluluk hisleriyle vaaz ve irsat icerikli edebi eserler ortaya koymustur. Ancak onun bu eserlerinde cogu zaman karamsar bir uslup kullandigi ifade edilmistir. Hikâyelerinde sectigi karakterlerin baslarina gelen aci felaketlerin eserlerine melankolik bir hava kattigi belirtilmistir. Bu makale yazarin bu karamsar uslubu benimsemesinin nedenlerinden biri uzerine duracaktir.