In The Following Of Tradition, Sufi Poet ‘Omar Najmi Āfandi And The Şem'anâme

Abstract

Türkçe Divan, Farsça Divançe, Kasîde-i Elfiyye, Tuhfe-i Vahdet, Sâkinâme ve Şem‘anâme olmak üzere altı eseri bulunan Ömer Necmi Efendi, XIX. asırda geleneğin izinde eserler veren mutasavvıf bir şairdir. Rind meşrep bir şair olan Necmî, eserlerini tasavvufi neşveyle yazmıştır. Şiirlerinde sade bir üslup kullanan şair, şiirlerini büyük oranda aruzla kaleme almıştır ve Ömer Necmî Efendi’nin aruzu kullanmada başarılı olduğu söylenebilir. Ayrıca Türkçe Divanı’nda hece vezniyle de yazdığı şiirler de vardır. Ömer Necmi Efendi’nin Şem‘a-nâme ismini verdiği manzumesi alegorik tarzda tanzim edilmiş bir kasidedir. Bu manzume sual-cevap şeklinde iki bölümden meydana gelmektedir. Manzumede şem‘a (mum) kişileştirilir ve başından geçen macera ve yaşadıkları kendisinden anlatması istenir. Necmî’nin Şem‘a-nâmesi edebî geleneğimizdeki Şem‘ u Pervâne mesnevilerini çağrıştırsa da âşık-maşuk ilişkisi üzerine kurulmuş bir metin değildir. Pervâne manzumede birkaç yerde geçer. Manzume sadece şem‘anın oluşum sürecini konu edindiği için Sâkî-nâme gibi müstakil edebî bir tür olarak değerlendirilebilir. Bu makalede Necmî’nin müstakil olarak nazmettiği Şem‘a-nâme eseri incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde “şem‘/mum” hakkında bilgi verilmiş, akabinde Ömer Necmî’nin hayatı yazılmıştır. Daha sonra Şem‘a-nâme’nin yazma nüshaları tanıtılmış, eserin muhtevası hakkında bilgi verilmiş ve eserin transkripsiyonu yapılarak dil içi çevirisine yer verilmiştir.