Yenisey yazıtlarında geçen adrıl- seçlin- ikilemesi üzerine

Abstract

Mecazli anlatimlar ve ikilemeler, bir dilin islenmisligini ve gelismisligini gosteren onemli unsurlardandir. Kelimelerin mecazi anlamlar kazanmalari uzun bir sureci isaret etmektedir. Bu duruma benzer bir surec ikilemeler konusunda da yasanmaktadir. Bazen de kimi kelimeler hem mecazli bir anlatima burunmus hem de ikileme teskilinde kullanilmistir. Iste bu tip kelimelerden ikisi de adril- ve seclin- kelimeleridir. Bu kelimeler hem gercek anlamlari disinda “kisinin bu dunyadan ve sevdiklerinden ayrilmasi; olmesi” anlaminda mecazi bir huviyete burunmus hem de adril- seclin- ikilemesinin unsuru olmustur. Ikilemenin kazandigi anlam ise kelimelerin kazandigi mecazli “olum” anlamini korumustur. Bu yazida hem adril- hem de seclin- kelimesi etimolojik olarak incelenmistir. Daha sonrasinda ise runik eski Turk yazit ve yazmalari incelenerek soz konusu kelimelerin anlamsal boyutlari degerlendirilmistir.