ALTUN YARUK TA SÜREKLİLİK VE TEZLİK BİLDİREN TASVİR FİİLLERİNİN ÇİNCE ORİJİNAL METİNDEKİ GÖRÜNÜMLERİ

Abstract

Bu calismada Uygur Turkcesinin en onemli ve en hacimli eserlerinden biri olan Altun Yaruk’ta sureklilik ve tezlik bildiren tasvir fiilleri Cince orijinal metinle karsilastirmali olarak incelenmistir. Eski Uygur Turkcesinde sureklilik anlami kal-, kel-, olur-, tur-, tut-, yat- yori-; tezlik anlami ise bėr- yardimci fiilleriyle saglanmistir. Eserde bu fiillerin gorev aldigi tasvir fiillerini iceren kirk bes cumle tespit edilmistir. Bu cumleler Cince orijinal metindeki ilgili bolumlerle karsilastirilmis, Şingko Şeli Tutung’un ceviri sirasindaki tutumu gozlenmis, Cince metinde bu anlami veren herhangi bir sozun kullanilip kullanilmamasindan hareketle cevirmeni bu yapilari kullanmaya iten nedenler (ve olasi nedenler) uzerinde durulmustur. Sonucta Cince metinde ilgili cumlelerin buyuk cogunlugunda bu yapilari kullanmayi zorunlu kilan bir sozun yer almadigi, cevirmenin kimi zaman kalip ifadelerin etkisiyle, kimi zaman soze guc katmak amaciyla tasvir fiil yapilarini tercih ettigi dusuncesine varilmistir.