Sovjetska industrijalizacijska debata

Abstract

U radu se analizira sovjetska debata o industrijalizaciji, posebno sukob dvojice njenih protagonista – Preobraženskog i Buharina. Period sovjetske debate, 1922/23-1927/28, bio je najdinamičniji i najkreativniji period sovjetske ekonomske misli, ali i pun proturječja. Njegov kraj bio je presudni moment jačanja procesa iz kojih će se kasnije razviti staljinizam. Utoliko je značajnija borba političkih i ekonomskih ideja između teorijsko-ideoloških struja boljševičke partije, personificiranih u likovima dvojice glavnih partijskih ekonomista. Osnovna je teza rada da je pobjeda Buharinovih ekonomskih pogleda u konačnici vodila ukidanju nove ekonomske politike i nasilnoj kolektivizaciji, odnosno rupturi radničko-seljačkog saveza, iako to nije bila Buharinova namjera niti cilj njegove politike. Usporedno s time, poraz Preobraženskog označio je pobjedu teorije socijalizma u jednoj zemlji. U tom smislu, ove činjenice pružaju ponešto drugačije pojašnjenje historijske uloge Buharina i Preobraženskog od onih koje im se često pripisuju.