„Językami mówić będę”. Détournement i sequelizacja albo język(i) poetycki(e) Tomasza Bąka

Abstract

W krytycznych syntezach dotyczących rodzimej poezji najnowszej Tomasz Bąk jest wymieniany wśród najważniejszych autorów debiutujących w ostatniej dekadzie. Badacze wpisują projekt tego twórcy we wciąż aktualizowaną dyskusję nad formami poetyckiego zaangażowania, natomiast często pomijają aspekt pracy autora Bailoutu w językach, która w jego wierszach organizowana jest na przynajmniej dwóch płaszczyznach. W niniejszym artykule podjęto próbę prześledzenia mechanizmów „mówienia językami” w kolejnych książkach Bąka. Pierwszy poziom pracy poety w językach wynika z zastosowania debordiańskiego détournement, dzięki któremu autor „przechwytuje” obce rejestry, języki mediów, dyskursów społecznych, neoliberalnej ekonomii. Drugi poziom dotyczy sequeliczności, objawiającej się czerpaniem z tradycji, blagowaniem formuł, powtarzaniem fraz innych poetów, a wreszcie własnych idiomów. Ta echolaliczność dykcji łączy się w konstrukcie podmiotu określanego „kolektywem schizofrenicznym”, co stanowi poświadczenie niezwykle konsekwentnej synchroniczności całego projektu Bąka.