Ekofeminizm ve Ekososyalizm Yaklaşımlarıyla Çevre Sorunları ve Ekoloji

Abstract

Ekolojik sorunların küresel boyuta ulaşması ve tüm canlıları tehdit etmesi üzerine, bu problemler özellikle 20. Yüzyılın son dönemlerinde dünya gündemine oturarak feministleri dikkati ekoloji hareketlerine yöneltmiştir. Bu süreç 1980'lerin batı toplumlarının kadın çalışmalarına yeni bir boyut kazandırmıştır: Ekofeminizm. 1970’lerden itibaren kendini iyice hissettirmeye başlayan ve dünyayı saran küresel ekolojik sorunlar, toplumsal hayatın pek çok alanını ilgilendirdiği gibi, ideolojilerinde ilgi alanına girmeye başlamıştır. Ekososyalizm tam bu noktada Marksist çerçevedeki ekoloji tartışmalarıyla ön plana çıkmıştır ve temeline de Marksist düşüncedeki kapitalist üretim tarzının hem emek hem de doğanın sömürüsünü gerçekleştirdiği tespitini koyarak işe başlamıştır. Kapitalist sistemin ve ekonomi anlayışının, doğal kaynakları sınırsız görüp çevrenin tahribatına neden olduğunu düşünen ekososyalizm anlayışı; sürdürülebilir çevre yaklaşımı için kapitalist ekonomik sistemin dönüştürülmesi gerektiğini savunur. Çalışmanın ilk bölümünde ekofeminizm kavramı, ekofeminizm perspektifinden çevre, ekofeminist yaklaşımlar ve ekofeminizme yöneltilen eleştiriler yer alacaktır. İkinci bölümde ise ekososyalizm yaklaşımına değinilecek; ekomerkezcilik ve teknomerkezcilik kavramları açıklanacaktır. Doğa ve çevrede Marksist yaklaşımlar ele alınacaktır. Sonuç bölümünde ise bu iki yaklaşımla ilgili genel bir değerlendirme yapılacaktır.