SULTAN ABDULHAMID II’S PASSION FOR ANIMALS: KUSLUK-I HUMÂYUN IN YILDIZ PALACE

Abstract

DOI : 10.26650/TurkJHist.2018.18013 1876 yilinda tahta gecen Sultan II. Abdulhamid, cesitli sebeplerden dolayi Yildiz’da ikamet etmeyi tercih etmisti. Yildiz Sarayi bahcelerinde, muhtelif yerlerde olusturulan kafes, kumes ve agillarda bircok turden oldukca fazla sayida hayvan bulundurulmustur. II. Abdulhamid donemini konu alan pek cok hatiratta sikca karsilasilan, Sultanin hayvanlar konusundaki ilgisi, onun zoolojiye olan merakina vurgu yapsa da bu durumun Osmanli arsiv belgelerindeki yansimalari II. Abdulhamid’in hayvan yetistiriciligine dair faaliyetlerinin sade bir meraktan ziyade bircok yonune isaret etmektedir. Calismada, II. Abdulhamid doneminde Yildiz’da insa edilen, kushane basta olmak uzere, arslanhane, ceylanhane, geyikhane, sulunluk, koyun agili ve diger hayvan bakim yerlerine temas edilecektir. Yildiz Sarayi kayitlari ve Hazine-i Hassa defterleri arasinda bulunan, soz konusu hayvanlarin cesit ve miktarlari, hayvan bakicilarinin gorev, maas ve sayilari ele alinarak II. Abdulhamid’in bu konudaki faaliyetleri somut rakamlarla ortaya konacaktir. Bu cercevede, olusturulan Kusluk-i Humâyun’un teskilat yapisi ve gelir-giderlerine ait rakamlar degerlendirilecektir. II. Abdulhamid’in sahsi meraki ve sergi amaciyla dunyanin muhtelif bolgelerinden getirttigi bircok turdeki hayvan yaninda, adeta bir ciftlik isletmesi vasfini kazandiran pek cok turden hayvanin farkli maksatlarla kullanildigi aciktir. II. Abdulhamid’in 33 yillik iktidari boyunca buyuk emeklerle elde ettigi bu konudaki birikim, 1909’da sahipsiz kalmis, maalesef yok olmaya mahkum edilmistir.