Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği

Abstract

Turk lehceleri ve Anadolu agizlarinda durum bicimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanildigi bircok ornek vardir. Ozellikle +(y)A ve +(y)I/U durum bicimbirimleri siklikla birbirinin yerine kullanilir. Soz konusu kullanim ayni grup icerisinde yer alan Oguz grubu Turk lehcelerinde de gorulur. Bu lehcelerde ortak olarak -ayni ya da yakin anlamda- kullanilan aci-, bak- dov-, gul- ve seyret- fiilleri bazen yonelme bazen belirtme bicimbirimli tamlayicilar ile kullanilmistir. Bu calismada mezkur fiillerin farkli bicimbirimlerle kullanilmasinin sebepleri aciklanmaya calisilmistir. Bahsi gecen fiiller, daha dogru sonuclara ulasabilmek amaciyla her bir oguz lehcesi icerisinde ayri ayri degerlendirilmistir. Bir dil ya da lehce icerisindeki durum bicimbirim degisikligi zaman icerisinde meydana gelir. Dolayisiyla fiilde gorulen bu degisikliklerin sebeplerinin aciklanabilmesi icin o fiilin eski donemlerde hangi anlamda hangi bicimbirimlerle kullanildigi bilinmelidir. Bu calismada da aci-, bak- dov-, gul- ve seyret- fiillerinin eski donemlerde hangi anlamda hangi bicimbirimle kullanildigina deginilmistir.