Frege Felsefesinde ‘Fonksiyon - Argüman’ Ayrımının Yargıdaki İşlevi ve ‘Değer’ Teriminin Çok Anlamlılığı Üzerine

Abstract

Bu makaleyle yapılmak istenen, 20.yy felsefesinin öncü filozoflarından Gottlob Frege’nin, aritmetik önermeleri, sembolik bir mantık dili aracılığıyla formelleştirme girişiminin nişanesi olan formel mantık terminolojisini irdelemek ve ‘fonksiyon - argüman’ ayrımını yargılara nasıl uyguladığını serimlemektir. Öte yandan bu ayrım açısından önem arz eden ‘değer’ teriminin üç farklı anlamda kullanılmış olmasından doğan çelişkileri bertaraf edebilmek amacıyla ‘argüman değeri’, ‘fonksiyon değeri’ ve ‘doğruluk değeri’ kavramları arasındaki ayrım açıklanmaktadır. Bu ayrım nezdinde ‘değer’ teriminin üç farklı kullanımı, üç farklı terim üzerinden ifade edilmeye çalışılmaktadır. ‘Değer’, ‘fonksiyon değeri’ ve ‘doğruluk değeri’ kavramları yerine sırasıyla, ‘argüman’, ‘düşünce’ ve ‘gönderim’ kavramlarının kullanılması önerilmekte ve bu önerinin dayanakları açıklanmaktadır. Bahsi geçen konuya dair bir şeyler söyleyebilmek için filozofun, yargıları, formel mantık diliyle ifade etme tarzına ve fonksiyon-argüman ayrımına da değinilmesi gerektiği için ‘değer’ terimine dair terminolojik analize, bu konular özetlendikten sonra geçilecektir. Dolayısıyla bu makale, Frege terminolojisinde ‘değer’ teriminin taşıdığı farklı anlam ve işlevlerden doğabilecek bir belirsizliğin önünü almak üzere ‘fonksiyon-argüman’ ayrımını, ‘değer’ terimi rehberliğinde açıklamaktadır.