Gazneli Mahmûd'un Halife El-Kâdir Billâh'a Mektubuna Göre Horasan’ın Gazneliler Tarafından Fethi

Abstract

Bu çalışmada, Sebük Tegin'in ölümünden sonra Gazne tahtına çıkan Sultan Mahmûd'un Halife el-Kâdir Billâh'a gönderdiği mektup ışığında, Horasan'ın Sâmânîlerden alınması hususu incelenmektedir. Mektup, içerik açısından dört bölüme ayrılabilir; birinci bölümde yaratıcıya övgü, ikinci bölümde Horasan seferinin nedeni, üçüncü bölümde savaşın detayları ve dördüncü bölümde zaferin sonuçları aktarılmaktadır. Makalede, mektubun tüm bölümlerinden örnekler pasajlar şeklinde beyan edilmektedir. İfade edilen pasajlar dönemin diğer kaynakları ile karşılaştırılmış ve bu şekilde kaynaklar arasındaki farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Diplomatik içerikli bu kaydı inceleyerek, Gazneliler ile Sâmânîler arasında Horasan üzerindeki hâkimiyet mücadelesini daha iyi anlamak mümkündür. Ayrıca aktarılan pasajlar vâsıtasıyla Sultan Mahmûd'un dinî, tarihî ve siyasî yönlerine ilişkin bazı örnekler de verilmektedir.