WESTERN POMERANIA IN RELATION TO EASTERN POMERANIA IN THE TIME OF ŚWIĘTOPEŁK GDAŃSK (UP TILL 1266)

Abstract

W XIII w. obszar Pomorza byl podzielony pomiedzy dwie dynastie ksiązece. Zachodnią cześcią regionu wladali ksiązeta z dynastii określanej jako gryficka. W najnowszej litera- turze przedmiotu istnieje przekonanie, ze czlonkowie tej dynastii rządzili takze od drugiej polowy lat trzydziestych XIII w. albo do początku lat czterdziestych tegoz wieku w ziemi slawienskiej. Trudno przy tym wykazac, ze ich wladza siegala tez ziemi slupskiej. Ziemi sla- wienskiej siegala tez kościelna, a potem rowniez feudalna obediencja biskupow kamienskich. We wschodniej cześci Pomorza rządy sprawowali dynaści nazywani w literaturze przed- miotu Sobieslawicami. Przez dlugi czas sprawowali oni urzedy namiestnikow pomorskich z ramienia piastowskiego. Sytuacje te zmienil Świetopelk gdanski, zdobywając w 1227 r. niezaleznośc od Polski. Ksiecia gdanskiego z wladcami Pomorza Zachodniego początkowo lączyly dobre relacje. Ich gwarantem bylo malzenstwo siostry Świetopelka Miroslawy z ksie- ciem zachodniopomorskim Boguslawem II. Owocem tego związku byl ksiąze Barnim I, ktory w interesującym nas okresie, wraz ze swoim kuzynem Warcislawem III, ksztaltowali polityke ksiestw zachodniopomorskich. Obaj Gryfici musieli odpowiedziec na zaborczośc w polityce zachodniej Świetopelka i ustosunkowac sie najpierw do zajecia przez niego ziemi slupskiej (na Dunczykach miedzy 1225 a 1227 r.), a potem do opanowania ziemi slawienskiej (przed 1240 r.). Na tym tle cyklicznie od 1253 r. dochodzilo do walk pomiedzy wladcami obu cześci Pomorza. Gryfici w swych dązeniach byli wspierani przez biskupow kamien- skich, zwlaszcza Hermana von Gleichena. Jednak niepowodzenia w walkach ze Świetopel- kiem sklonily juz w latach sześcdziesiątych XIII w. biskupa kamienskiego do porozumienia z wladcą gdanskim. Nie wiadomo przy tym, czy do konca zycia Świetopelka gdanskiego zawarl on pokoj z Barnimem I (rządzącym calym Pomorzem Zachodnim po śmierci War- cislawa III). Znamiennym w tym wzgledzie zdaje sie byc fakt rozmow prowadzonych przez Barnima I z synem Świetopelka Mściwojem II w 1264 r., w dobie buntu najstarszego z synow wladcy gdanskiego.