Faydacılığın Dizi Karakterleri Üzerinden Okunması

Abstract

Televizyon dizileri, üretildikleri toplumun yapısal izlerini taşımaktadır. Ekranda canlandırılan karakterler aracılığı ile toplumun sosyal, kültürel ve ideolojik değerleri izleyicinin gözleri önüne serilmektedir. Çalışmada ele alınan dizi film, toplumsal yaşamın bir göstergesi olarak incelenmektedir. Gülse Birsel’in senaristliğini yaptığı “Jet Sosyete” isimli durum komedisi, faydacı karakterler üzerine kurgulanmış önemli bir yapımdır. Toplumsal ilişkilerdeki faydacı tutumu ve bunun neticesinde ortaya çıkan faydacı karakteri önemli bir gerçeklik ölçüsünde ekranlara yansıtan bu durum komedisi, faydacılık eleştirisinin önemli bir örneğini teşkil etmektedir. Dizideki insani ilişkiler, olaylar ve söylemler ağırlıklı olarak menfi beklentiler üzerine inşa edilmiştir. Faydacı söylemler ile sosyolojik mesajlar komiklik algısı üzerinden birbirine eklemlenerek üretilmiştir. Bu doğrultuda araştırma nesnesi olarak ele alınan dizi filmin sosyolojik perspektiften analizi John Stuart Mill’in “faydacılık” teorisi ve Alain Caillé’in “faydacı aklın eleştirisi” çerçevesinde yapılmıştır. Çalışmada söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Dizideki söylemler aracılığı ile toplumsal yapıdaki faydacı ilişkileri ve işleyişi araştırıp ortaya koymayı amaçlayan çalışma, aynı zamanda faydacılığın akıbeti üzerinde durarak hazin sonuna vurgu yapmaktadır.