Development of Crimean pine volume equations with mixed effects modeling approach

Abstract

Bu çalışmada, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerindeki dört farklı yörede yayılış gösteren saf Anadolu Karaçamı meşcereleri için bölgesel tek ve çift girişli kabuklu ağaç hacim denklemlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda, saf Anadolu Karaçamı meşcerelerinden kesilmiş olan 170 örnek ağaç (toplam verinin %85’i) ağaç hacim denklemlerinin geliştirilmesinde ve 30 örnek ağaç da (toplam verinin %15’i) geliştirilen denklemlerin uygunluklarının kontrolünde kullanılmıştır. Denklem geliştirme aşamasında 4 adet tek girişli ve 16 adet çift girişli ağaç hacim denklemi denenmiş ve bu denklemlerin 6 farklı başarı ölçütüne göre rölatif sıralaması yapılarak en başarılı olan denklemler belirlenmiştir. Buna göre bölgelerdeki karaçam ağaçlarını hacimlendirmede en başarılı olan denklemlerin düzeltilmiş belirtme katsayısı (R_(düz.)^2), hata kareler ortalamasının karekökü (HKOK), ortalama mutlak hata yüzdesi (%OMH) ve toplam hata yüzdesi (%TH) değerleri sırasıyla; tek girişli denklemde 0.951, 0.145, 12.798 ve 0.263 şeklinde, çift girişli denklemde ise 0.976, 0.103, 8.978 ve 6x10-4 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca karışık etkili modelleme yaklaşımıyla, elde edilen tek ve çift girişli hacim denklemlerinin katsayıları, verilerin elde edildiği 4 farklı bölge için ayrı ayrı yeniden hesaplanmış ve hacim gelişimindeki bölgesel farklılık ortaya konmuştur. Son olarak da, karaçam için daha önceki yıllarda geliştirilmiş diğer denklemlerin kullanılabilirlikleri de araştırılmış ve bu araştırmada geliştirilen tek ve çift girişli kabuklu ağaç hacim denklemleriyle kıyaslaması yapılmıştır.