Średniowieczny kościół parafialny w Szadku i jego renesansowa kaplica

Abstract

Średniowieczny kościół parafialny w Szadku, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Apostoła, jest najstarszym zabytkiem miasta i zarazem najcenniejszą pamiątką jego dawnej świetności. Od kilku lat trwają prace renowacyjne przy elewacjach świątyni. Dotąd odnowiono mury prezbiterium i północną elewację korpusu kościoła wraz z aneksami, czyli zakrystią, skarbcem i kaplicą pw. Matki Bożej Różańcowej. Podjęcie prac konserwatorskich i badawczych zaowocowało przywróceniem świątyni jej zapomnianego blasku oraz ważnymi odkryciami.   W pierwszej połowie XIV w. wzniesiono dwuprzęsłowe i trójbocznie zamknięte prezbiterium. W tym samym czasie zbudowano zakrystię i być może obok usytuowane pomieszczenie przeznaczone na skarbiec. W następnym etapie prac budowlanych powstał trójnawowy, pseudobazylikowy korpus kościoła. Po upływie prawie stulecia zdecydowano o zmianie przestrzeni korpusu kościoła, któremu nadano formę halową. Przebudowa ta polegała w zasadzie na podniesieniu murów obwodowych istniejącej budowli i wzniesieniu nowych filarów. Ściany wzdłużne nadbudowano aż o 5 m, zamykając je pasem szerokiego fryzu i gzymsem.   Najbardziej spektakularnym odkryciem było ustalenie pierwotnej formy renesansowej kaplicy północnej z połowy XVI w., poświęconej Matce Bożej Różańcowej. Jej bryłę zamykał dach pogrążony, a ściany wieńczyła wysoka attyka w kształcie zbliżonym do krenelaża. Kaplica była skomunikowana z korpusem nawowym, ale posiadała także dwa niezależne wejścia zewnętrzne.