AVUSTRALYA’NIN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA KATILMASINDA BÜYÜK BRİTANYA ETKİSİ: SİYASİ ELİTLER VE PROPAGANDA

Abstract

Buyuk Britanya’yla birlikte Avustralya’nin Birinci Dunya Savasi’na katilmasinda siyasi ve askeri nedenler ileri surulmesine ragmen, Buyuk Britanya’nin Avustralya uzerinde baskin tarihsel, etnik ve kulturel etkisi genellikle goz ardi edilmistir. Oysa Buyuk Britanya, tarihsel, etnik, kulturel altyapi temelinde siyasi ve askeri manipulasyonlari kullanarak Avustralya’nin savasa muttefik olarak katilmasinda etkin bir rol oynamistir. Buyuk Britanya, Avustralya’nin jeopolitik konumunun etkisiyle Avustralya siyasi elitlerini savas oncesi Alman ve Japon isgali tehditleriyle irrasyonel bir korku sarmalinin icerisine suruklemis ve propaganda, sivil toplum kuruluslari, savas posterlerinin yogun etkisiyle kamuoyunun ikna edilmesi saglanmistir. Kral/kralice’ye sadakat, anavatana (Buyuk Britanya) baglilik ve borcunu odeme, gorev, zorunluluk, Alman isgali, Sari Tehlike paranoyasi temelinde sekillenen savas poster ve afisleri, toplumu kitlesel ve gonullu bicimde savasa katilmaya ikna etmistir. Dusmanlastirilmis ve otekilestirilmisler uzerinden sosyal gerilimler uretilerek elde edilen Birlesik Kralliga sadakat duygusu, Avustralya toplumunu zihinsel ve manevi seferberligi tamamlanmis, savasmaya hazir heyecanli birer savasciya donusturmustur. Heyecan arayisi, yeni yerler gorme istegi, kendini ispatlama, is/aile cevresinden kurtulma gibi kisisel ve sosyal psikolojiden kaynakli nedenlerde Avustralya toplumsalinin Birinci Dunya Savas’inda Buyuk Britanya’nin yaninda savasa katilma olgusu uzerinde istekliligini olusturmustur. Bu calismada, Birinci Dunya Savasi’nda Turk askerine karsi Gelibolu’da savasan Anzak askeri olusumuna giden surec ve Avustralya toplumsalini yonlendiren temel yapilar (Buyuk Britanya, sosyolojik art alan, yonetici seckinler, propaganda) arastirilmistir. Makalenin amaci, Avustralya’nin etnik ve kulturel olarak Buyuk Britanya’yla tarihsel bir gecmise sahip olmasi nedeniyle, Avustralya’nin Birinci Dunya Savasi’na katildigi temeli uzerinde kavramsal bir teorik cerceve belirlemektir. Bu kapsamda, Avustralya’nin Birinci Dunya Savasi’na girme zemininin olusturulmasinda Buyuk Britanya’nin, Avustralya siyasi seckinler uzerindeki politik ve askeri nufuza sahip oldugu ileri surulmustur. Avustralya’nin Birinci Dunya Savasi’na katilmasinda jeopolitiginin etkisi ve Buyuk Britanya korumaciligina siginmasinin nedenleri uzerine odaklanilmistir. Ayrica Avustralya toplumu uzerinde Buyuk Britanya ve Avustralya’nin savas posterleriyle yaptigi propagandanin onemi vurgulanirken, Avustralya toplumu uzerindeki etkilerini elestirel olarak tartismistir.