Cenevre Afyon Konferansları ve Türkiye’nin Tutumu

Abstract

Hashas bitkisinin sutunden elde edilmis olan afyon maddesi, farkli toplumlarda tibbi  amaclarin yaninda keyif verici madde olarak da kullanilmistir. Afyon kullaniminin  artmasiyla birlikte, 17. yuzyildan itibaren afyon maddesinin seri uretimine baslanmistir.  20. yuzyilin baslarinda afyon tuketim oraninin dunyada hizli bir sekilde artmis  olmasindan dolayi duyulan rahatsizlik nedeniyle, uluslararasi alanda afyon ve afyonlu  urunlere karsi mudahale kacinilmaz olmustur. ABD, dunyadaki afyon sorununu kontrol  altina almak adina oncu devlet olmustur. 1920 yilinda Milletler Cemiyeti’nin kurulmasi  ile birlikte tum yetki, denetim ve calismalar bu cemiyet tarafindan yurutulmeye  baslanmistir. Milletler Cemiyeti tarafindan uluslararasi alanda afyon ve afyondan  uretilen urunlerin kontrolu icin denetim mekanizmasi kurulmustur. Milletler Cemiyeti  tarafindan 1925-1936 yillari arasinda duzenlenmis olan Cenevre Afyon Konferanslari,  uluslararasi alanda afyona mudahale konusunda onemli bir donum noktasi olmustur.  Turkiye Cumhuriyeti Devleti, ulkenin ekonomik durumunu da goz onune alarak 1932  yilina kadar bu denetim mekanizmasinin disinda kalmistir, fakat ulke icinde bazi  duzenlemeler yapmaktan da geri kalmamistir. ABD, Turkiye›nin mekanizmaya dâhil  edilmesi konusunda ulkemize siyasi ve ekonomik baskilar yapmistir. Turkiye, Cenevre  Afyon Konferanslarina katilmis ve 1932 yili itibariyle sozlesme ve antlasmalarda  imzaci olmus, boylece afyon konusunda uluslararasi denetim mekanizmasina dahil  olmaya baslamistir. Bu makalede, Cenevre Afyon Konferanslarina gidilen surec,  Cenevre Afyon Konferanslari ve Turkiye Cumhuriyeti Devleti’nin konferans oncesi  ve sonrasi uluslararasi alandaki isbirligi ve ulke icinde yapmis oldugu calismalar ele  alinmistir.