Kemijske značajke površinskog dijela tla u odnosu na litolologiju i geomorfologiju visokog krša

IF 0.4 4区农林科学 Q4 FORESTRY

Sumarski List Pub Date : 2022-12-23 DOI:10.31298/sl.146.11-12.1

Nikola Pernar, Iva Perković, Mario Ančić, Darko Bakšić

{"title":"Kemijske značajke površinskog dijela tla u odnosu na litolologiju i geomorfologiju visokog krša","authors":"Nikola Pernar, Iva Perković, Mario Ančić, Darko Bakšić","doi":"10.31298/sl.146.11-12.1","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Visokogorsko područje dinarskog krša obilježeno je raznolikošću reljefnih formi, koje su u kombinaciji s humidnom klimom i različitim odnosima dolomita i vapnenaca, posebice u pogledu brzine i načina trošenja, dodatni izvor varijabilnosti fiziografije tla. U Nacionalnom parku Risnjak dimenzijama se ističu dvije ponikve (Viljska ponikva - VIP i Velika ponikva - VP) gdje smo testirali hipotezu o postojanju značajnih razlika u fiziografiji površinskog dijela tla. Cilj je bio istražiti u kojoj se mjeri uzduž osojne i prisojne padine ponikve mijenjaju kemijske značajke površinskog dijela tla i očituje li se pri tomu i razlika između dviju ponikvi, s obzirom na postojanje razlike u njihovoj litološkoj građi i poziciji unutar gorskog masiva. Istraživanja su provedena tako da je u svakoj ponikvi postavljen transekt u pravcu ~sjever-jug preko dna ponikve, na komu je obavljeno uzorkovanje tla do dubine od 15 cm (ili do stijene, ako je tlo pliće). Pokazalo se da je u VIP izraženija diferencijacija prirode humusa u organičnom horizontu i da ona dobro korespondira s diferencijacijom vegetacije. U VP se fizička trošivost stijena (dolomitični supstrat) odražava na fiziografiji tla u obliku karbonatnosti i više pH-vrijednosti, koja u VIP raste od dna prema rubu ponikve, dok se u VP pH-vrijednost značajno ne mijenja uzduž padina. Na osojnoj ekspoziciji u VIP je udio organskog ugljika u tlu značajno veći (377 g kg–1) od udjela na prisojnoj ekspoziciji (97 g kg–1), pri čemu na osojnoj ekspoziciji udio organskog ugljika opada od dna prema rubu ponikve, a na prisojnoj ekspoziciji se očituje blagi rast. Za razliku od navedonoga, u VP udjel organskog ugljika ima obrnuti trend. Slične odnose i trendove pokazuje i udjel ukupnog dušika, osim pri dnu osojne padine u VIP, gdje je Ntot relativno nizak, a Corg relativno visok.\nZaključno, fiziografija tla dubokih gorskih ponikvi krša pod snažnim je utjecajem prirode stijena u pogledu dolomitičnosti. Tlo povrh dolomita i dolomitičnih vapnenaca obilježeno je karbonatnošću. U ponikvama u masivima čvrstih vapnenaca može se očekivati na njihovim osojnim padinama karakteristične trendove pH-vrijednosti tla te udjela organskog ugljika i ukupnog dušika zbog vrlo izraženog hidrotermičkog, odnosno bioklimatskog trenda. Na prisojnim ekspozicijama takvih ponikvi analogni trendovi s karakterističnim gradijentima izostaju, što korespondira i s izostankom prepoznatljivog vegetacijskog slijeda.","PeriodicalId":49464,"journal":{"name":"Sumarski List","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.4000,"publicationDate":"2022-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Sumarski List","FirstCategoryId":"97","ListUrlMain":"https://doi.org/10.31298/sl.146.11-12.1","RegionNum":4,"RegionCategory":"农林科学","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"FORESTRY","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Visokogorsko područje dinarskog krša obilježeno je raznolikošću reljefnih formi, koje su u kombinaciji s humidnom klimom i različitim odnosima dolomita i vapnenaca, posebice u pogledu brzine i načina trošenja, dodatni izvor varijabilnosti fiziografije tla. U Nacionalnom parku Risnjak dimenzijama se ističu dvije ponikve (Viljska ponikva - VIP i Velika ponikva - VP) gdje smo testirali hipotezu o postojanju značajnih razlika u fiziografiji površinskog dijela tla. Cilj je bio istražiti u kojoj se mjeri uzduž osojne i prisojne padine ponikve mijenjaju kemijske značajke površinskog dijela tla i očituje li se pri tomu i razlika između dviju ponikvi, s obzirom na postojanje razlike u njihovoj litološkoj građi i poziciji unutar gorskog masiva. Istraživanja su provedena tako da je u svakoj ponikvi postavljen transekt u pravcu ~sjever-jug preko dna ponikve, na komu je obavljeno uzorkovanje tla do dubine od 15 cm (ili do stijene, ako je tlo pliće). Pokazalo se da je u VIP izraženija diferencijacija prirode humusa u organičnom horizontu i da ona dobro korespondira s diferencijacijom vegetacije. U VP se fizička trošivost stijena (dolomitični supstrat) odražava na fiziografiji tla u obliku karbonatnosti i više pH-vrijednosti, koja u VIP raste od dna prema rubu ponikve, dok se u VP pH-vrijednost značajno ne mijenja uzduž padina. Na osojnoj ekspoziciji u VIP je udio organskog ugljika u tlu značajno veći (377 g kg–1) od udjela na prisojnoj ekspoziciji (97 g kg–1), pri čemu na osojnoj ekspoziciji udio organskog ugljika opada od dna prema rubu ponikve, a na prisojnoj ekspoziciji se očituje blagi rast. Za razliku od navedonoga, u VP udjel organskog ugljika ima obrnuti trend. Slične odnose i trendove pokazuje i udjel ukupnog dušika, osim pri dnu osojne padine u VIP, gdje je Ntot relativno nizak, a Corg relativno visok. Zaključno, fiziografija tla dubokih gorskih ponikvi krša pod snažnim je utjecajem prirode stijena u pogledu dolomitičnosti. Tlo povrh dolomita i dolomitičnih vapnenaca obilježeno je karbonatnošću. U ponikvama u masivima čvrstih vapnenaca može se očekivati na njihovim osojnim padinama karakteristične trendove pH-vrijednosti tla te udjela organskog ugljika i ukupnog dušika zbog vrlo izraženog hidrotermičkog, odnosno bioklimatskog trenda. Na prisojnim ekspozicijama takvih ponikvi analogni trendovi s karakterističnim gradijentima izostaju, što korespondira i s izostankom prepoznatljivog vegetacijskog slijeda.

查看原文本刊更多论文

地球表面区域相对于岩性和高交叉地貌的化学特征

高水平第纳尔缺口区的特点是松弛形式的可变性，再加上潮湿的气候和不同的白云石和蒸汽关系，特别是在速度和支出方式方面，这是土壤生理变异的另一个来源。国家公园Risnjak dimenzijama se ističU dvije ponikwe（Viljska ponikwa-VIP i Velika ponikva-VP）gdje smo testirali hipotezu o postjanju značajnih razlika U fiziografiji površinskog dijela tla。其目的是探索地表的化学特征在多大程度上改变了ponic的轴线和斜率，以及考虑到岩石圈和上层质量内的位置的差异，这两个ponic之间的差异是否明显。进行研究是为了在每个池塘中沿着池塘底部的北部放置一个交易，在其上进行土壤样本，深度为15厘米（如果土壤较浅，则为石头）。VIP表达了有机层幽默性质的差异，并与植被分化很好地对应。在VP中，石头（白云石基质）的物理成本以二氧化碳和更多pH值的形式反映在土壤的生理学中，这些pH值从矮秆的底部到底部增加，直到VP的pH值在秋季发生显著变化。在VIP的整体暴露中，地面中的有机碳部分（377 g–1）明显高于粘合剂暴露部分（97 g–1。与指控不同的是，副总统体内的有机碳呈反向趋势。类似的关系和趋势显示了灵魂的整体部分，除了在VIP整体末端的底部，Ntot相对较低，Corg相对较高。总之，就白云质而言，深山泥炭扰动的地貌在很大程度上受到岩石性质的影响。白云岩和白云岩蒸汽上方的岩体带有二氧化碳的标志。你的马西维玛和马西维马的马西维马奇夫斯蒂是一个很好的例子。在这种具有特征因子的矮化类似物的适当暴露趋势中，也缺乏可识别的植被序列。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Sumarski List FORESTRY-

CiteScore

0.90

自引率

20.00%

发文量

审稿时长

>12 weeks

期刊介绍： Forestry Journal publishes scientific and specialist articles from the fields of forestry, forestry-related scientific branches, nature protection and wildlife management.