Apozjopeza religijna w poemacie „Katastrofa statku Deutschland” Gerarda Manleya Hopkinsa oraz w wierszu „Final Soliloquy of the Interior Paramour” Wallace’a Stevensa

Abstract

Aposiopesis – to figura retoryczna, która jest stosunkowo rzadko przedmiotem zainteresowania badaczy. Artykuł stanowi porównanie dwóch udanych artystycznie oraz interesujących intelektualnie realizacji aposiopesis w poezji języka angielskiego: w poemacie Katastrofa statku „Deutschland” Gerarda Manleya Hopkinsa oraz w wierszu Final Soliloquy of the Interior Paramour Wallace’a Stevensa.Wnawiązaniu do syntezy Heinricha Lausberga charakter aposiopesis w tych dwóch dziełach dookreślono poprzez ukazanie konfliktu pomiędzy treścią pominiętej wypowiedzi a siłą powstrzymującą ujawnienie owej treści. Dostrzeżenie różnicy pomiędzy dwiema realizacjami tej samej figury pozwala wskazać na zmianę, która dokonała się w poezji w zakresie sposobów poruszania kwestii religijnych. Tę zmianę określa przejście w „tryb języka”, które jest cechą poezji Stevensa. Zarazem analiza aposiopesis w jego wierszu pozwala zauważyć subtelne przełamanie tego językowego trybu mówienia o kwestiach religijnych.