Jean Jacques Rousseau'nun Eğitim Modelinin Eleştirisi

Abstract

Sosyal politik düzen idealini Toplum Sözleşmesi adlı eserinde sunan Jean Jacques Rousseau, Emile ya da Eğitim Üzerine adlı eserinde ise bireysel bir eğitim tasavvuru yaparak bu sosyal politik düzen için zemin oluşturur. Bu makalede Rousseau’nun eğitim modeli, Emile ya da Eğitim Üzerine adlı eserine dayanılarak, toplumsal cinsiyet perspektifinden incelenmiş; eğitimin toplumu dönüştürme ve bireyler için oluşturulan rolleri benimsettirme noktasında nasıl kullanıldığını gözler önüne sermek amaçlanmıştır. Her ne kadar Rousseau, Toplum Sözleşmesi’nde genel iradeye dayalı olarak eşitlikçi bir görüş çizmiş olsa da, Emile’de erkekler için iyi yurttaşlık eğitimi sunarken Sofie için ise sadece ideal kadın-anne olmayı tanımlar. Emile’de kadınlar, kendi kendilerine karar alabilen bireyler olarak gösterilmez; özelde Sofie’nin, genelde ise kadınların varlığı, evlenene kadar babanın, evlendikten sonra ise kocanın iradesine bağlı kılınmaktadır. Zira Rousseau, kadınların güçsüzlüklerini, kadın olmaları sebebiyle sahip oldukları yeniden-üretim işlevlerine ve onlara atfettiği “kendi kendilerine karar alamama,” “hassas olma” gibi karakteristiklere bağlamaktadır. Sonuç olarak, Rousseau’nun eğitim modelinde doğada deneyerek ve görerek öğrenen Emile iken; özel alan içerisinde eğitim görerek ataerkil düzene göre idealize edilen Sofie olmuştur.