Orta Anadolu (Ankara ve civarı) Havzalarının Gravite & Manyetik Yöntemler ile Modellenmesi

Abstract

Orta Anadolu havzalari; kuzeyde Pontidler, guney-guneydogudan ise Kirsehir ve Toros tektonik bloklariyla  sinirlandirilmistir. Havzalar, Neotetis Okyanusu’nun kuzey segmentinin Pontidler altina yitim surecini de (Senozoik)  kapsayacak sekilde gunumuze kadar tortul birikimleriyle bolgede onemli jeolojik yapilardir. Bu calisma kapsaminda,  cografik olarak gunumuzde Ankara ve yakin civarinda yuzlek vermis bu yapilar, literaturdeki calismalar dikkate  alindiginda; Kirikkale-Bala, Alci-Orhaniye, Haymana ve Tuzgolu havzalari olarak isimlendirilmektedir. Tortul birikim  evreleri, litolojik yapilari ve olusum mekanizmalari buyuk benzerlikler gostermesine ragmen bugunku bulunduklari  cografik konumlari bakimindan farkli havzalar olarak dikkate alinmistir. Yapilan bu calismada, belirtilen bu havzalar  gravite ve manyetik yontemler ile incelenerek, daha derindeki yapilari ile alakali bilgiler elde edilmistir. Ozellikle  Haymana ve Kirikkale-Bala havzalari, bolgedeki en kalin tortul birikimine (yaklasik 8-9 km) sahiptirler. Havzalarin  yeraltindaki yapilari gravite yontemi ile modellenerek birbirleri ile olan iliskileri ve baglantilari ortaya cikartilmistir.  Ozellikle, Tuzgolu ve Haymana havzalarinin gecmis jeolojik donemlerde tek bir havza olduklarina dair literaturdeki  suregelen tartismalara gravite ve manyetik veriler ile bir aciklama getirilmeye calisilmistir. Havza iclerinde, gravite  verisinde ani bir degisim gozlenmeyen fakat pozitif manyetik anomali veren alanlar, yuzeye yakin Neojen yasli  volkanik birimlerin varligi ile iliskilendirilmistir. Ayrica, bolgeden gecen Izmir-Ankara-Erzincan Kenet Kusagi’nin  yine bu havzalar uzerindeki tektonik deformasyon evrimine ait onemli veriler ortaya konulmustur. Havzalarin bu  derinlikle degisim bilgileri, ozellikle cevrelendikleri tektonik bloklar dikkate alindiginda bolgenin gecirmis oldugu  jeodinamik evrimine yonelik yeni bilgiler sunmaktadir.