Społeczna konstrukcja wiarygodności cudzoziemca w procedurze uchodźczej

Abstract

The Social Construction of Credibility: A Foreigner in the International Protection Procedure This article is devoted to symbolic violence occurring in the international protection procedure. The study focuses on the stages of the procedure in which the asylum-seeker is granted a chance to speak for themselves, and yet is unable to represent their case effectively due to sociocultural differences. As a result, even if their life situation qualifies them for refugee status, migration offices and courts are likely to issue a negative decision. Cases in which the failure to represent oneself results from sociocultural differences are described in the article as instances of symbolic violence. Following Dell Hymes and Katrijn Maryns, I stress the role of language-related inequality. I also employ Harold Garfinkel’s concept of degradation ceremonies in order to describe the ritual aspect of language use in statements of grounds for refusal of applications for international protection. The article is based on empirical research including a case study of an asylum-seeker family who applied for protection in Poland in the 2010s, participant observation in a free legal support centre run by a Warsaw-based NGO, and qualitative interviews with activists supporting refugees as their representatives and legal advisors. Spoleczna konstrukcja wiarygodności cudzoziemca w procedurze uchodźczej Przedmiotem artykulu jest przemoc symboliczna w postepowaniach uchodźczych. Skupiam sie na etapach procedury, w ktorych migranci przymusowi – mimo, ze zgodnie z prawem udziela im sie glosu – nie są w stanie skutecznie reprezentowac swojej sprawy z powodu roznicy kulturowej. Nawet wiec jeśli ich zyciowa sytuacja uzasadnia przyznanie im statusu uchodźcy, urzedy i sądy mogą negatywnie rozpatrzyc ich sprawe. Przypadki, w ktorych nieskutecznośc w reprezentowaniu wlasnej sprawy wynika z roznicy spoleczno-kulturowej, opisuje w kategoriach przemocy symbolicznej. Za Dellem Hymesem i Katrijn Maryns podkreślam zwlaszcza role nierowności jezykowych. Odwoluje sie rowniez do Harolda Garfinkela koncepcji ceremonii degradacji, aby opisac rytualny aspekt uzasadniania decyzji odmownych w jezyku urzedowym. Artykul opiera sie na badaniach empirycznych obejmujących: studium przypadku postepowania uchodźczego rodziny ubiegającej sie o ochrone w Polsce w drugiej dekadzie XXI w. (analiza decyzji urzedowych i sądowych), obserwacje uczestniczącą w punkcie bezplatnej pomocy prawnej prowadzonym przez organizacje pozarządową, a takze wywiady jakościowe z aktywistami wystepującymi w roli pelnomocnikow w procedurach uchodźczych i udzielających porad prawnych.