D1 Aktarımı Sözdizim-Söylem Ara Kesitinde İşlemsel Mi? Boş ve Dolu Öznelerin D2 Türkçede Edinimi

Abstract

Son yıllarda D2 edinimi üzerine yapılan çalışmalar, son aşamadaki dilbilgisinde arakesitle ilgili özelliklerin nasıl edinildiğine odaklanmaktadır. Bu temanın bir parçası olarak ortaya atılan Arakesit Varsayımı (Sorace & Filiaci, 2006; Sorace, 2011) D1 ve D2’lere bakmaksızın, sözdizim-söylem arakesitinin edinilmesinin özellikle zor olduğunu iddia etmektedir. Diğer taraftan, Tam Aktarım / Tam Erişim Varsayımı (Schwartz & Sprouse, 1996) ise D2 ediniminin D1 tarafından sınırlandırıldığını ve ED’nin doğrudan erişilebileceğini tahmin etmektedir. Bu çalışma, sözdizimin söylemsel bilgiyle eşlendiği bir alanda D1 aktarımının işlemsel olup olmadığını anlamak için, bu varsayımları D2 Türkçedeki boş ve dolu öznelerin edinimi üzerinden test etmektedir. Bu da, bağlamsal dilbilgisellik yargı testi kullanılarak, ileri düzeyde Türkçe edinen ana dili Korece ve Japonca konuşurlar (n=27) üzerine yapılan bir çalışmayla test edilmiştir. Bu testte, katılımcılardan okumuş oldukları bağlamlı tümcelerin söylemsel açıdan uygun olup olmadığına karar vermeleri istenmiştir (her bir koşul için n=4). İlk iki koşulda boş ve dolu özne kullanımına yönelik söylemsel sınırlılıklar (konu devamı ve konu değişimi) ihlal edilmemişken, söylemsel açıdan uygun olmayan boş ve dolu özne yapıları yaratan son iki koşul ise bu sınırlılıkları ihlal etmiştir. Testin sonuçları D2 konuşurlarının boş ve dolu özne dağılımının söylemsel özelliklerini edinemediklerini ortaya koymuştur. Boş ve dolu özne dağılımını yöneten aynı sınırlılıklar hem D1 hem de D2’de bulunduğu için, bu bulgu sözdizim-söylem arakesitinde D1 aktarımının işlemsel olmadığını ileri sürmektedir; bu da bu Arkesit Varsayımın ileri sürdüğü gibi arakesitteki özelliklerin edinilemeyeceği iddiasıyla örtüşmektedir.