{"title":"A propósito de momo e corpo carnavalesco: de Joan Baveca e a sátira galego-portuguesa ao Cancioneiro Geral","authors":"Maria Isabel Morán Cabanas","doi":"10.3989/CEG.2021.134.04","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"En una cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados en el “cancioneiro de jograis galegos”– se registra la única ocurrencia de momo en el corpus trovadoresco gallego-portugués. Hasta hoy, tal detalle no ha sido objeto de atención de los investigadores, que se limitaron prácticamente a reiterar la indicación de Rodrigues Lapa sobre su valor en un registro coloquial y en sentido figurado en su edición de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). Nuestro objetivo es formular una serie de reflexiones acerca de tal vocablo por varias vías: 1. análisis de hipóteses sobre su origen; 2. revisión de documentación coetánea a las cantigas y de textos literarios posteriores, concretamente los del Cancioneiro Geral que aluden a la representación de momos cortesanos; 3. cotejo de expresiones que vinculan risa y cuerpo bajo el prisma de la carnavalización. Así, ciertas isotopías literarias al servicio del humor, la historia de la (pre)teatralidad y la propuesta de una nueva entrada en el repertorio lexicográfico gallego-portugués son puntos nucleares de nuestro estudio. \n[gl] Numa cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados no “cancioneiro de jograis galegos”– regista-se a única ocorrência de momo no corpus trovadoresco galego-português. Até hoje, tal pormenor não tem sido objeto de atenção dos investigadores, que se limitaram praticamente a reiterar a indicação de Rodrigues Lapa sobre o seu valor num registo coloquial e em sentido figurado na edição de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). O nosso objetivo é refletir acerca de tal vocábulo através de várias vias: 1. análise de hipóteses sobre a sua origem; 2. revisão de documentação coetânea às cantigas e de textos literários posteriores, sobretudo os do Cancioneiro Geral que aludem aos momos cortesãos; 3. cotejo de expressões que ligam riso e corpo sob o prisma da carnavalização. Assim, certas isotopias literárias ao serviço do humor, a história da (pré)teatralidade e a proposta de uma nova entrada no repertório lexicográfico galego-português são os pontos nucleares do presente estudo.","PeriodicalId":41076,"journal":{"name":"Cuadernos de Estudios Gallegos","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.1000,"publicationDate":"2021-07-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Cuadernos de Estudios Gallegos","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.3989/CEG.2021.134.04","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q3","JCRName":"HISTORY","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
En una cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados en el “cancioneiro de jograis galegos”– se registra la única ocurrencia de momo en el corpus trovadoresco gallego-portugués. Hasta hoy, tal detalle no ha sido objeto de atención de los investigadores, que se limitaron prácticamente a reiterar la indicación de Rodrigues Lapa sobre su valor en un registro coloquial y en sentido figurado en su edición de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). Nuestro objetivo es formular una serie de reflexiones acerca de tal vocablo por varias vías: 1. análisis de hipóteses sobre su origen; 2. revisión de documentación coetánea a las cantigas y de textos literarios posteriores, concretamente los del Cancioneiro Geral que aluden a la representación de momos cortesanos; 3. cotejo de expresiones que vinculan risa y cuerpo bajo el prisma de la carnavalización. Así, ciertas isotopías literarias al servicio del humor, la historia de la (pre)teatralidad y la propuesta de una nueva entrada en el repertorio lexicográfico gallego-portugués son puntos nucleares de nuestro estudio.
[gl] Numa cantiga de Joan Baveca a Pero d´Ambroa –ambos integrados no “cancioneiro de jograis galegos”– regista-se a única ocorrência de momo no corpus trovadoresco galego-português. Até hoje, tal pormenor não tem sido objeto de atenção dos investigadores, que se limitaram praticamente a reiterar a indicação de Rodrigues Lapa sobre o seu valor num registo coloquial e em sentido figurado na edição de Cantigas d’escarnho e de mal dizer (1965). O nosso objetivo é refletir acerca de tal vocábulo através de várias vias: 1. análise de hipóteses sobre a sua origem; 2. revisão de documentação coetânea às cantigas e de textos literários posteriores, sobretudo os do Cancioneiro Geral que aludem aos momos cortesãos; 3. cotejo de expressões que ligam riso e corpo sob o prisma da carnavalização. Assim, certas isotopias literárias ao serviço do humor, a história da (pré)teatralidade e a proposta de uma nova entrada no repertório lexicográfico galego-português são os pontos nucleares do presente estudo.
在Joan Baveca写给Pero d´Ambroa的一首歌曲中——这两首歌都被收录在“cancioneiro de jograis galegos”中——momo唯一出现在加利西亚-葡萄牙行吟诗人文集中。直到今天,这一细节还没有成为研究人员关注的对象,他们实际上只是在口头记录和比喻意义上重申了罗德里格斯·拉帕(Rodrigues Lapa)在他的版本Cantigas d’escarnho e de mal dizer(1965)中的价值。我们的目标是通过以下几种方式对这个词进行反思:1。对其起源的假设分析;2. 对歌曲的当代文献和后来的文学文本的修订,特别是那些提到momos cortesanos代表的Cancioneiro Geral;3. 从狂欢化的角度比较笑声和身体的表达。因此,我们的研究重点是为幽默服务的文学等位基因、(前)戏剧性的历史以及在加利西亚-葡萄牙词典编目中提出的新条目。[gl]在Joan Baveca写给Pero d´Ambroa的一首歌曲中——这两首歌都被收录在“加利西亚jograis cancioneiro”中——momo被记录在加利西亚-葡萄牙行吟诗人文集中。直到今天,这样的细节还没有成为研究人员关注的对象,他们实际上只是重申了罗德里格斯·拉帕(Rodrigues Lapa)在《escarnho e de mal dizer》(1965)中的口头记录和比喻意义上的价值。我们的目标是通过以下几种方式来反思这个词:对其起源的假设分析;2. 回顾有关歌曲和后来文学文本的文献,特别是《Cancioneiro Geral》中提到“momos”的文献;3. 从狂欢的角度比较笑声与身体的表达方式。因此,某些为幽默服务的文学同位素,(前)戏剧性的历史,以及在加利西亚-葡萄牙词典编目中提出一个新条目的建议,是本研究的核心。