Het psychologische contract als dynamisch proces in complexe technologische contexten: inzichten uit de sociomaterialiteitstheorie

Abstract

Samenvatting Het psychologische contract is een managementconcept dat verklaart hoe veranderingen in en het al dan niet naleven van wederzijdse verplichtingen tussen werkgever en werknemer samenhangen met attitudes en gedragingen. Onderzoekers gaan veelal uit van causale, lineaire verbanden tussen een psychologisch contractbreuk en werknemersattituden en -gedragingen en maken gebruik van de sociale uitwisselingstheorie om reacties op psychologisch contractbreuk te verklaren. Steeds vaker wordt erkend dat dit perspectief moet worden aangevuld met andere theorieen en onderzoeksmethoden om zo de complexiteit en de dynamieken van het psychologische contract beter te begrijpen. Gezien het grotendeels uitblijven van onderzoek naar de rol van technologie, is er ook steeds meer vraag naar theorieen die het begrip van technologie in het psychologisch contractraamwerk vergroten. Dit is voornamelijk van belang in vluchtige, onzekere, complexe en ambigue arbeidscontexten. In deze conceptuele paper stellen we voor om de sociomaterialiteitstheorie als een aanvullende lens te gebruiken om meer inzicht te krijgen in de rol van technologie in de dynamiek van het psychologische contract. We vergelijken de traditionele en recentere psychologisch contractperspectieven met het sociomaterialiteitsperspectief en leggen uit waar deze lens een waardevolle bijdrage aan de literatuur kan leveren. We sluiten af met een kritische reflectie op dit perspectief en praktische aanbevelingen.